Văn Miếu Quốc Tử Giám: Tìm hiểu lịch sử & Kinh nghiệm tham quan

Văn Miếu - Quốc Tử Giám - biểu tượng của truyền thống hiếu học, là trường đại học đầu tiên của Việt Nam, nơi tôn vinh các bậc hiền tài và đạo học Nho giáo. Du khách khi ghé thăm sẽ được hòa mình vào không gian cổ kính, lắng nghe câu chuyện về nền giáo dục xưa và lưu giữ những khoảnh khắc yên bình giữa lòng Hà Nội. Cùng chúng tôi tìm hiểu về lịch sử và kinh nghiệm tham quan điểm đến này.

1. Tọa độ du lịch nằm ngay giữa 4 phố nhộn nhịp

Văn Miếu - Quốc Tử Giám được xem là trường Đại học đầu tiên ở nước ta, có địa chỉ tại số 58 phố Quốc Tử Giám, phường Văn Miếu, quận Đống Đa, Hà Nội, nằm ngay giữa 4 tuyến phố chính, nhộn nhịp của quận Đống Đa gồm: Văn Miếu, Quốc Tử Giám, Nguyễn Thái Học, Tôn Đức Thắng.

Văn Miếu - Quốc Tử Giám Là một địa điểm lý tưởng cho du khách khi đến thăm Hà Nội ngàn năm văn hiến, có khuôn viên rộng khoảng 54.331 m2 với rất nhiều cây xanh, hồ nước cùng lối kiến trúc cổ kính tạo nên không gian thư giãn, yên bình giữa một Hà Nội nhộn nhịp.

Không những vậy, Văn Miếu - Quốc Tử Giám còn gần những điểm tham quan nổi tiếng tại Thủ đô như: Lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh, Hoàng Thành Thăng Long, Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam, Nhà tù Hỏa Lò, v.v.

2. Giá trị lịch sử và văn hóa Văn Miếu Quốc Tử Giám

Giá trị lịch sử: Văn Miếu Quốc Tử Giám trải qua hơn 1.000 năm đến nay vẫn giữ được nét cổ kính và tôn nghiêm của mình.

• Năm 1070, dưới thời vua Lý Thánh Tông, Văn Miếu được xây dựng, là một ngôi đền nhỏ để thờ Khổng Tử, Chu Công, Tứ Phối.
• Năm 1076, vua Lý Nhân Tông cho xây dựng thêm Quốc Tử Giám ngay bên cạnh Văn Miếu. Đây là nơi được dùng để dạy học cho con vua cùng các gia đình quyền quý.
• Đến thời vua Trần Thái Tông, Quốc Tử Giám được nổi tên thành Quốc học viện, thu nhận học trò có xuất thân thường dân có thành tích xuất sắc.
• Đến thời vua Lê Thánh Tông, Văn Miếu - Quốc Tử Giám bắt đầu dựng bia của những người đỗ tiến sĩ nhằm vinh danh những vị hiền tài, xuất sắc của nước nhà.

Văn Miếu Quốc Tử Giám mang đậm dấu ấn lịch sử. (Nguồn: Internet)

Giá trị văn hóa: Bên cạnh những giá trị lịch sử lâu đời gắn liền với nhiều triều đại, Văn Miếu Quốc Tử Giám còn mang lại những giá trị văn hóa to lớn.

• Năm 1962, Văn Miếu - Quốc Tử Giám được xếp hạng Di tích quốc gia. Tại đây có 82 tấm bia tiến sĩ đã được UNESCO công nhận là "Di sản tư liệu thế giới".
• Là nơi thờ phụng các bậc thánh hiền, hiền tài của dân tộc, là trung tâm giáo dục, khoa bảng đầu tiên của Việt Nam, là bằng chứng lịch sử về một nền văn hiến của dân tộc.
• Bảo tồn, lưu giữ các hiện vật văn hóa quý báu của cha ông như viết thư pháp, kỹ thuật chạm khắc tinh xảo cũng được thể hiện rõ trên các bia đá, các bức hoành phi v.v.

3. Kiến trúc cổ kính giữa lòng phố thị

Văn Miếu Quốc Tử Giám là một công trình kiến trúc mang đậm dấu ấn truyền thống, được xây dựng theo trục Bắc - Nam và mô phỏng cấu trúc cung đình xưa. Kiến trúc của khu di tích Văn Miếu Quốc Tử Giám không chỉ tuân theo nguyên tắc phong thủy phương Đông mà còn phản ánh triết lý Âm Dương - Ngũ Hành, nhờ đó tạo nên sự hài hòa giữa con người và thiên nhiên.

1 - Bố cục tổng thể: Di tích được chia thành 5 khu vực chính, mỗi khu vực lại có chức năng riêng, phản ánh từng giai đoạn của con đường khoa cử thời phong kiến.

• Khu vực 1: Hồ Văn và Tam Quan - là không gian dẫn lối du khách vào với khu di tích.
• Khu vực 2: Khuê Văn Các - là một biểu tượng của Hà Nội, nơi vinh danh tri thức.
• Khu vực 3: Sân bia Tiến sĩ - nơi đặt 82 bia đá ghi danh những người đỗ đạt.
• Khu vực 4: Đại Thành Điện - khu thờ Khổng Tử và các bậc hiền triết.
• Khu vực 5: Khu Thái Học - nơi đào tạo và tôn vinh giáo dục Nho học.

2 - Triết lý Âm Dương - Ngũ Hành trong thiết kế

• Âm - Dương hài hòa: Hồ Văn (nước - âm) kết hợp với công trình kiến trúc (đất - dương) sẽ tạo nên sự cân bằng trong không gian, mang đến sự hài hòa.
• Ngũ Hành phối hợp: Kim, Mộc, Thủy, Hỏa, Thổ - những nguyên tố cơ bản tồn tại trong vạn vật mang theo yếu tố phong thủy mạnh mẽ của Văn Miếu Quốc Tử Giám. Cụ thể: Mộc (cột, xà nhà bằng gỗ lim), Thổ (gạch Bát Tràng dùng xây tường, lát nền), Hỏa (là mái ngói đỏ, màu chủ đạo trong trang trí), Kim (là hoa văn trang trí, chuông đồng), Thủy (gồm hệ thống giếng nước, hồ).

4. 11 điểm check in không thể bỏ qua khi đến Văn Miếu - Quốc Tử Giám

1 - Hồ Văn: Hay còn được gọi là hồ Giám, hồ Minh Đường, hồ nằm ngay trước cổng của khu di tích. Hồ Văn tương đối rộng, ở giữa hồ là gò Kim Châu, trên gò có Phán Thủy Đường. Đây chính là nơi các nho sĩ xưa dùng làm nơi bình luận văn chương.

Hồ Văn nằm ngay trước cổng của khu di tích. (Nguồn: Internet)

2 - Văn Miếu Môn và hệ thống cổng Tam quan: Nằm ở phía ngoài khu di tích, có 3 cửa, 2 tầng, tầng trên để 3 chữ Văn Miếu Môn theo chữ Hán cổ, phía trước là tứ trụ nghi môn nằm ở giữa cùng hai tấm bia Hạ mã nằm hai bên. Văn Miếu Môn mang một vẻ đẹp cổ kính, uy nghiêm và trang trọng, tạo nên nét độc đáo cho du khách khi tham quan.

Văn Miếu Môn và hệ thống cổng Tam quan. (Nguồn: Internet)

3 - Vườn Giám: Nằm phía sau khu nội tự, được bao quanh bởi cây cỏ xanh mướt tạo nên không khí thoáng mát, yên tĩnh. Đây là nơi thanh tịnh để các sĩ tử dìu mài kinh sử, khơi nguồn cảm hứng cho những tâm hồn yêu tri thức.

Vườn Giám không chỉ mang đến cảm giác yên bình, thanh tịnh mà còn có ý nghĩa biểu trưng sâu sắc về truyền thống hiếu học của dân tộc Việt Nam. (Nguồn: Internet)

4 - Đại Trung Môn: Là cổng thứ hai, bao gồm 3 gian, được xây trên nền gạch cao với phần ngói mũi hài mang đậm nét đặc trưng của mái đình thời xưa. Trước và sau của Đại Trung Môn là không gian rộng lớn với những con đường song song kéo dài, cùng với cây cỏ, hồ nước tạo nên không gian thoáng đãng, thanh cảnh.

Đại Trung Môn với thiết kế ba gian, phần ngói mũi hài. (Nguồn: Internet)

5 - Khuê Văn Các: Được xây dựng vào năm 1805 dưới thời vua Gia Long với một lầu vuông hai tầng, hài hòa với kiến trúc tổng thể của công trình, thể hiện sự tinh tế của nghệ thuật xây dựng thời Nguyễn. Tầng dưới là cửa vòm cuốn, treo bức đại tự “Khuê Văn Các”, tầng trên là gian nhà gỗ tám mái - nơi các bậc nho sĩ thời xưa thường tụ họp đàm đạo, làm thơ.

6 - Giếng Thiên Quang: Còn được gọi là ao Văn nằm cạnh khu vực bia tiến sĩ, ngay sau Khuê Văn Các. Giếng được thiết kế với hình vuông tượng trưng cho mặt đất, mang ý nghĩa là nơi nhận mọi tinh túy của vũ trụ và soi sáng tri thức.

Giếng Thiên Quang với thiết kế hình vuông tượng trưng cho mặt đất. (Nguồn: Internet)

7 - Vườn bia tiến sĩ: Nằm 2 bên giếng Thiên Quang, là nơi đặt 82 tấm bia đá khắc các bài văn bia của các tiến sĩ Nho học của các khoa thi Đình thời nhà Hậu Lê, nhà Mạc. Các tấm bia được đặt lên lưng rùa biểu thị cho sự trường tồn của tinh hoa dân tộc, giá trị văn hóa, lịch sử của đất nước ta. Năm 2010, 82 tấm bia tiến sĩ đã được UNESCO công nhận là Di sản tư liệu thế giới.

Vườn bia tiến sĩ, nơi đặt 82 tấm bia tiến sĩ được UNESCO công nhận là Di sản tư liệu thế giới. (Nguồn: Internet)

8 - Đại Thành Môn: Có kiến trúc gần giống với Đại Trung Môn, được xây dựng theo phong cách thời Hậu Lê. Đại Thành Môn gồm 3 gian, cửa của mỗi gian được sơn đỏ có họa tiết rồng mây, 2 hàng cột hiên trước sau và 1 hàng cột giữa. Bức hoành khắc 3 chữ Đại Thành Môn được treo phía trên mang ý nghĩa sự thành đạt lớn lao.

Khu vực Đại Thành Môn trong khu di tích Văn Miếu Quốc Tử Giám. (Nguồn: Internet)

9 - Nhà Thái Học: Nằm ở vị trí sâu nhất của khu di tích Văn Miếu Quốc Tử Giám, từng được sử dụng để giảng dạy, đào tạo các bậc nhân tài. Hiện nay, nhà Thái Học là nơi thờ thầy Chu Văn An và là không gian trưng bày nhiều tư liệu quý giá về giáo dục thời phong kiến.

Nhà Thái Học từng được sử dụng để giảng dạy, đào tạo các bậc nhân tài. (Nguồn: Internet)

10 - Đại Bái Đường: Để đến được Đại Bái Đường, bạn sẽ đi qua Đại Thành Môn và một khoảng sân rộng được lát gạch Bát Tràng. Đại Bái Đường mang vẻ trang nghiêm với thiết kế 9 gian, 2 bức tường hồi hai bên. Trong 9 gian có gian chính giữa được dùng đặt án hương thờ, còn lại đều không sử dụng.

Đại Bái Đường là nơi mang vẻ trang nghiêm, kiến trúc độc đáo. (Nguồn: Internet)

11 - Đền Khải Thánh: Ở vị trí sau cùng của khu di tích, là nơi thờ phục phụ mẫu của Khổng Tử. Trước đây, Đền Khải Thánh có 150 gian phòng (khu cư xá) dành cho giám sinh. Năm 1946, đền Khải Thánh bị thực dân Pháp bắn phá khiến công trình bị phá hủy hoàn toàn, sau này đền được xây dựng mới và bảo tồn đến ngày nay.

Đền Khải Thánh nằm ở vị trí sau cùng của khu di tích. (Nguồn: Internet)

5. Kinh nghiệm tham quan Văn Miếu - Quốc Tử Giám

5.1. Giờ mở cửa & Giá vé tham quan Văn Miếu Quốc Tử Giám

1 - Giờ mở cửa

• Mùa hè: Từ 07:30 (GMT+7) - 17:30 (GMT+7).
• Mùa đông: 08:00 (GMT+7) - 17:00 (GMT+7).
• Mở cửa các ngày trong tuần.

Lưu ý:

• Nếu đi vào mùa hè thì bạn nên đi vào sáng sớm hoặc chiều muộn vì thời tiết sẽ dễ chịu và lượng du khách đến di tích cũng bớt đông đúc hơn.
• Khi vào tham quan khu di tích, bạn nên mặc trang phục lịch sự, kín đáo, tránh mặc quần áo quá ngắn, quá hở hang. Đồng thời thực hiện đúng những quy định vào Văn Miếu Quốc Tử Giám để không ảnh hưởng đến không gia tôn nghiêm vốn có.

Bạn nên lựa chọn trang phục lịch sự, kín đáo khi tham quan Văn Miếu Quốc Tử Giám. (Nguồn: Internet)

2 - Giá vé tham quan

• Trẻ em dưới 16 tuổi: Miễn phí.
• Người cao tuổi là công dân Việt Nam từ 60 tuổi trở lên có căn cước công dân, người khuyết tật nặng: 35.000 VND.
• Học sinh, sinh viên Việt Nam (có thẻ học sinh, sinh viên): 35.000 VND.
• Người lớn: 70.000 VND.
• Thuyết minh tự động, ngôn ngữ nước ngoài: 100.000 VND.

Lưu ý: Giá vé vào tham quan Văn Miếu Quốc Tử Giám có thể được điều chỉnh và những sự kiện đặc biệt, dịp lễ Tết.

5.2. Cách di chuyển đến Văn Miếu - Quốc Tử Giám

Để di chuyển đến Văn Miếu - Quốc Tử Giám, bạn có thể chọn nhiều hình thức như tự túc hoặc đặt xe. Cụ thể:

• Tự di chuyển: Nếu ở gần du di tích bạn có thể đến đây bằng xe máy, sau đó gửi xe tại bãi gửi xe gần cổng vào. Giá vé gửi xe khoảng 10.000 VND.
• Đi xe buýt công cộng: Để đi bằng xe buýt bạn có thể tham khảo một số tuyến có điểm dừng gần khu vực Văn Miếu như: 02, 23, 38, 41.
• Xe Công nghệ: Bạn có thể dùng các ứng dụng đặt xe công nghệ như Grab, Be, XanhSM để đến Văn Miếu nhanh chóng, tiện lợi, nhất là vào giờ cao điểm hoặc khi bạn không quen đường.
• Di chuyển bằng máy bay (Đối với du khách ở Thành phố Hồ Chí Minh hoặc các tỉnh lân cận): Đặt vé Vietnam Airlines trực tiếp trên website chính thức www.vietnamairlines.com hoặc ứng dụng Vietnam Airlines để đảm bảo giá vé tốt và các ưu đãi kèm theo. Sau khi hạ cánh tại sân bay Nội Bài, bạn có thể đặt dịch vụ đưa đón sân bay hoặc di chuyển bằng taxi, xe buýt, các ứng dụng gọi xe về trung tâm thành phố.

Du khách ở xa có thể đến thăm Văn Miếu - Quốc Tử Giám dễ dàng khi di chuyển bằng máy bay của Vietnam Airlines. (Nguồn: Internet)

5.3. Một số hoạt động trải nghiệm thú vị tại Văn Miếu – Quốc Tử Giám

Đến Văn Miếu Quốc Tử Giám bạn sẽ được trải nghiệm một số hoạt động thú vị tại đây như:

• Tham quan các di tích trong quần thể di tích Văn Miếu - Quốc Tử Giám.
• Tham gia hội thơ ngày Rằm tháng Giêng, tại đây những người yêu thơ, nhà thơ sẽ tụ họp và chia sẻ những tác phẩm, tạo nên không gian đặc sắc.
• Hoạt động nghiên cứu, học tập dành cho các bạn sinh viên, nhà nghiên cứu để tìm hiểu về giá trị văn hóa, lịch sử, kiến trúc.
• Xin chữ tại Văn Miếu từ các thầy đồ để mang lại may mắn, đặc biệt là vào đầu năm mới với mong muốn sẽ nhận may mắn cho cả năm.
• Thắp hương cầu thi cử đỗ đạt trước những kỳ thi quan trọng.
• Check-in với những góc sống ảo, với lối kiến trúc độc đáo sẽ giúp lưu giữ những kỉ niệm đẹp tại đây.
• Du lịch đêm Văn Miếu Quốc Tử Giám với những hoạt động đặc biệt, nổi bật nhất là tour đêm Văn Miếu - Quốc Tử Giám thu hút rất nhiều lượt khách tham quan mỗi dịp tổ chức.

Xin chữ tại Văn Miếu - Quốc Tử Giám để cầu may mắn, đỗ đạt. (Nguồn: Internet)

Rất nhiều các bạn trẻ đến Văn Miếu - Quốc Tử Giám để chụp những bộ ảnh chuyên nghiệp. (Nguồn: Internet)

Nếu có điều kiện, hãy trải nghiệm tour đêm tại Văn Miếu - Quốc Tử Giám để khám phá những hoạt động văn hoá, nghệ thuật đặc sắc. (Nguồn: Internet)

6. 5 địa điểm du lịch gần Văn Miếu - Quốc Tử Giám nhất định phải ghé đến

Hà Nội là mảnh đất địa linh nhân kiệt, ghi dấu ấn của ngàn năm văn hiến, chính vì vậy, không chỉ Văn Miếu - Quốc Tử Giám, còn có nhiều địa điểm gần khu di tích mà bạn có thể khám phá.

1 - Cột cờ Hà Nội: Cách Văn Miếu - Quốc Tử Giám 1,1km, tọa lạc tại Số 28A đường Điện Biên Phủ, quận Ba Đình, là một trong những biểu tượng lịch sử của Thủ đô Hà Nội. Tại đây, du khách có thể ngắm toàn cảnh của thành phố.

Cột cờ Hà Nội là biểu tượng lịch sử của Thủ đô. (Nguồn: Internet)

2 - Hoàng thành Thăng Long: Tọa lạc tại 19C Hoàng Diệu, quận Ba Đình, cách Văn Miếu Quốc Tử Giám 1,2km, gắn liền với hơn 1.000 năm lịch sử của Thăng Long - Hà Nội.

Hoàng thành Thăng Long gắn liền với hơn 1.000 năm lịch sử của Thăng Long - Hà Nội. (Nguồn: Internet)

3 - Lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh: Là một trong những nơi bạn nhất định phải ghé qua khi đến Hà Nội, cách Văn Miếu Quốc Tử Giám 1,6km, có địa chỉ tại Số 2 Hùng Vương, quận Ba Đình.

4 - Bảo tàng Hồ Chí Minh: Nằm trong quần thể di tích Lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh, Bảo tàng Hồ Chí Minh tọa lạc tại Số 19 Ngọc Hà, quận Ba Đình, cách Văn Miếu Quốc Tử Giám 1,7 km. Ngay tại Bảo tàng Hồ Chí Minh là chùa Một Cột bạn cũng có thể ghé tham quan dễ dàng và thuận tiện.

Bảo tàng Hồ Chí Minh - Nơi lưu giữ những di sản và tư tưởng của Bác Hồ. (Nguồn: Internet)

5 - Di tích Nhà tù Hỏa Lò: Cách Văn Miếu Quốc Tử Giám chỉ 1,3km, tại Số 1 phố Hỏa Lò, quận Hoàn Kiếm. Đến đây bạn sẽ được lắng nghe và hiểu rõ hơn về lòng dũng cảm, những câu chuyện cảm động về tinh thần yêu nước, bất khuất, kiên cường của các chiến sĩ và nhân dân Việt Nam.

Nhà tù Hỏa Lò là địa điểm tham quan ý nghĩa tại Hà Nội. (Nguồn: Internet)

Văn Miếu - Quốc Tử Giám đã trải qua những thăng trầm và biến cố của lịch sử nhưng đến nay vẫn giữ nguyên được những giá trị lịch sử, văn hoá, kiến trúc, giáo dục tốt đẹp, to lớn của dân tộc. Nếu có dịp đến Thủ đô, hãy ghé thăm Văn Miếu Quốc - Tử Giám để có những trải nghiệm quý báu về di tích này nhé.

Hãy đặt ngay vé bay Vietnam Airlines để khám phá Hà Nội cổ kính và Văn Miếu - Quốc Tử Giám linh thiêng! Với lịch bay đa dạng, đội ngũ tiếp viên chuyên nghiệp và dịch vụ 4 sao, Vietnam Airlines mang đến cho bạn hành trình trọn vẹn đến với Thủ đô ngàn năm văn hiến. Truy cập website vietnamairlines.com hoặc ứng dụng Vietnam Airlines để không bỏ lỡ những chương trình khuyến mãi đặc biệt!