Khám phá Quảng Bình Quan - Chứng nhân lịch sử đất Quảng

Nằm giữa lòng thành phố Đồng Hới, Quảng Bình Quan là một trong những di tích lịch sử tiêu biểu mang đậm dấu ấn thời kỳ Trịnh - Nguyễn phân tranh. Trải qua gần 400 năm và nhiều lần trùng tu, nơi đây vẫn giữ được nét cổ kính, như một “cổng thành thời gian” nhắc nhớ về quá khứ hào hùng của vùng đất Quảng Bình. Nếu có dịp đến Quảng Bình, đừng bỏ lỡ cơ hội ghé thăm nơi này để cảm nhận rõ hơn chiều sâu văn hóa và lịch sử địa phương.

1. Giới thiệu về Quảng Bình Quan

1.1. Vị trí đắc địa, trái tim giao thông của đất Quảng Bình

Quảng Bình Quan tọa lạc tại trung tâm phường Hải Đình, nơi giao nhau của 4 tuyến đường huyết mạch của thành phố Đồng Hới. Nhờ vị trí đắc địa này, Quảng Bình Quan được ví như “cánh cửa thành” canh giữ tuyến giao thương và quân sự trọng yếu giữa Bắc - Trung - Nam.

• Phía Đông là trục đường Mẹ Suốt đưa thẳng xuống bến sông Nhật Lệ.
• Phía Tây là đường hướng về Đức Ninh.
• Phía Nam dẫn lối về cố đô Huế.
• Phía Bắc nối dài tới thủ đô Hà Nội.

Từ cổng thành, du khách có thể phóng tầm mắt chiêm ngưỡng sự giao thoa giữa không gian cổ kính và nhịp sống đô thị hiện đại. Những bức tường thành rêu phong bên cạnh dòng xe cộ tấp nập như kể lại câu chuyện xưa cũ giữa lòng phố phường đang chuyển mình. Khi đứng tại đây vào buổi chiều tà, ánh nắng nhuộm vàng các mái ngói và bức tường đá, tạo nên một khung cảnh vừa hoài niệm vừa nên thơ.

Toàn cảnh cổng thành Quảng Bình Quan (Nguồn: Internet).

1.2. Giờ mở cửa & Giá vé

Quảng Bình Quang mở cửa miễn phí từ 5:00 sáng đến 11:59 đêm, tạo điều kiện thuận lợi cho du khách có thể dễ dàng sắp xếp lịch trình khám phá các địa điểm khác mà không lo bị giới hạn thời gian.

1.3. Giá trị lịch sử - văn hóa - du lịch của Quảng Bình Quan

Trong suốt chiều dài lịch sử, Quảng Bình Quan từng giữ vai trò là “yết hầu” của vùng đất phía Nam, một trong những vị trí phòng thủ và giao thương quan trọng nhất trên tuyến đường Thiên Lý Bắc - Nam. Bất kỳ ai muốn vượt sông Động Hải để tiến sâu vào đất liền đều phải đi qua cổng thành này.

Trải qua bao biến động lịch sử, ngày nay Quảng Bình Quan vẫn đứng sừng sững giữa lòng thành phố Đồng Hới như một biểu tượng văn hóa và cột mốc lịch sử của tỉnh Quảng Bình. Dù đã được trùng tu nhiều lần, công trình vẫn giữ nguyên cấu trúc gốc cùng chất liệu gạch vồ đặc trưng, thể hiện sự tôn trọng quá khứ và nỗ lực bảo tồn giá trị di sản.

Cổng thành là điểm kiểm soát hành chính trong suốt nhiều thế kỷ (Nguồn: Internet).

Quảng Bình Quan còn được giới nghiên cứu và chuyên gia đánh giá cao là một công trình kiến trúc quân sự điển hình của Việt Nam xưa. Kết cấu thành lũy gồm nhiều lớp bảo vệ, hệ thống cổng và tháp canh được xây dựng hợp lý, thể hiện tư duy chiến lược của người xưa. Đây là nguồn tư liệu quý cho công tác nghiên cứu, giảng dạy và bảo tồn giá trị kiến trúc cổ trong bối cảnh hiện đại.

Việc phục chế và gìn giữ Quảng Bình Quan còn tạo ra nguồn lực phát triển du lịch - dịch vụ bền vững. Từ đây, nhiều ngành nghề khác như lưu trú, ẩm thực, hướng dẫn viên hay dịch vụ tour tuyến ở Đồng Hới cũng được hưởng lợi, góp phần vào bức tranh kinh tế chung của toàn tỉnh.

Hình ảnh cổng thành cổ kính giữa lòng phố thị hiện đại tạo nên nét chấm phá ấn tượng (Nguồn: Internet).

2. Hướng dẫn cách di chuyển đến Quảng Bình Quan

Nằm ngay trung tâm thành phố Đồng Hới, việc di chuyển đến Quảng Bình Quan khá dễ dàng, kể cả với du khách trong tỉnh hay từ các khu vực khác. Chỉ cần bật Google Maps và nhập từ khóa “Quảng Bình Quan”, bạn sẽ dễ dàng được điều hướng tới cổng thành cổ nằm sừng sững giữa ngã tư của bốn tuyến đường huyết mạch của thành phố.

Nếu bạn đã có mặt tại trung tâm Đồng Hới, hình thức di chuyển linh hoạt và phổ biến nhất là thuê xe máy. Giá thuê dao động từ 120.000 - 200.000 VND/ngày, tùy loại xe số hoặc xe tay ga. Việc tự lái xe giúp bạn chủ động về thời gian, thuận tiện ghé thăm những địa điểm gần đó như Tượng đài Mẹ Suốt, sông Nhật Lệ hay bãi biển Nhật Thủy, v.v.

Còn nếu bạn đến từ các tỉnh thành xa, di chuyển bằng máy bay là lựa chọn tối ưu vì sân bay Đồng Hới chỉ cách trung tâm thành phố khoảng 7km. Hiện nay, Vietnam Airlines đang khai thác các chuyến bay thẳng từ nhiều thành phố lớn đến Đồng Hới với lịch trình linh hoạt và chất lượng dịch vụ uy tín. Bạn có thể tra cứu và đặt vé máy bay của Vietnam Airlines đến Đồng Hới tại đây.

Săn vé máy bay của Vietnam Airlines sớm để có mức giá tốt nhất (Nguồn: Internet).

3. Kiến trúc độc đáo của Quảng Bình Quan: Sự kết hợp giữa nghệ thuật và chiến lũy

3.1. Kiến trúc quân sự kết hợp văn hóa - mang phong cách Vauban Á Đông

Được xây dựng vào năm 1824 dưới triều vua Minh Mạng, công trình là một phần quan trọng trong hệ thống lũy Trường Dục, như pháo đài bảo vệ vùng đất phía Nam của kinh thành Huế xưa.

Tuy nhiên, dù có tính chất phòng thủ như các thành lũy kiểu Vauban của phương Tây, nhưng kiến trúc nơi đây lại được xử lý mềm mại theo phong cách truyền thống Việt Nam. Từng đường nét, tỷ lệ, bố cục đều hướng tới sự hài hòa, không thô cứng, phản ánh rõ tinh thần Á Đông trong cách xây dựng thành trì vừa thực dụng, vừa mang yếu tố thẩm mỹ.

Toàn bộ tường thành được xây bằng gạch vồ lớn, loại gạch cổ đặc trưng có độ bền cao, dày khoảng 1,6m, cao tới 4m, tạo nên sự vững chãi và kiên cố hiếm thấy. Thiết kế 3 cổng lớn hướng về ba phía Bắc - Nam - Đông đảm bảo tính chiến lược trong phòng thủ, thể hiện tư duy quy hoạch không gian mở, thích ứng với địa hình và hướng di chuyển của quân dân thời bấy giờ.

Cổng phía Bắc là phần kiến trúc còn tồn tại rõ nét nhất đến ngày nay (Nguồn: Internet).

3.2. Cấu trúc 3 tầng độc đáo

Thiết kế 3 tầng của Quảng Bình Quang vừa mang tính phòng thủ, vừa gợi nên giá trị văn hóa - hành chính.

• Tầng 1: Là cổng vòm hình bán nguyệt, được xây kiên cố bằng gạch vồ, loại gạch đặc ruột có độ bền cao, tạo nên lối đi vững chắc dẫn vào bên trong.
• Tầng 2: Là khoảng sân bệ rộng, từng được sử dụng để đặt súng thần công hoặc làm nơi quan sát, canh gác đóng vai trò trọng yếu trong chiến lược phòng thủ.
• Tầng 3: Là phần mái ngói truyền thống kiểu đình làng, lợp ngói vảy cá, mềm mại và uyển chuyển tạo nên nét văn hóa đậm chất Á Đông trên nền kiến trúc quân sự.

Chính cấu trúc 3 tầng vừa thực dụng vừa nghệ thuật này đã làm nên sự khác biệt của Quảng Bình Quan. Công trình không chỉ đại diện cho tư duy quân sự thời phong kiến, mà còn phản ánh bản sắc văn hóa và tinh thần xây dựng công trình công cộng của người Việt, uy nghiêm nhưng vẫn gần gũi, kiên cố mà vẫn mềm mại.

Cấu trúc 3 tầng độc đáo của cổng thành (Nguồn: Internet).

3.3. Biểu tượng đô thị hóa hòa trộn quá khứ - hiện tại

Nhiều sự kiện văn hóa, lễ hội địa phương thường được tổ chức tại khu vực quanh cổng thành, biến nơi đây trở thành điểm hội tụ vừa gần gũi, vừa mang tính biểu tượng đối với người dân và du khách.

Khi màn đêm buông xuống, Quảng Bình Quan khoác lên mình một diện mạo mới với hệ thống chiếu sáng nghệ thuật được thiết kế tinh tế. Không gian cổ kính hòa quyện cùng nhịp sống hiện đại của đô thị tạo nên một bối cảnh đặc biệt, nơi quá khứ và hiện tại cùng hiện diện song song.

Quảng Bình Quan vào buổi đêm lung linh, huyền bí với hệ thống chiếu sáng nghệ thuật (Nguồn: Internet)

4. Kinh nghiệm tham quan Quảng Bình Quan

4.1. Thời điểm tham quan lý tưởng

Buổi sáng sớm hoặc chiều muộn là khoảng thời gian lý tưởng nhất khi ánh sáng dịu nhẹ, không khí trong lành và khung cảnh thành cổ hiện lên rõ nét, rất thích hợp cho việc chụp ảnh lưu niệm hay dạo bộ thư giãn quanh khu vực di tích.

Thời gian tham quan tại đây thường không quá dài. Chỉ cần khoảng 30 phút - 1 giờ, bạn đã có thể khám phá đầy đủ các chi tiết kiến trúc đặc sắc, tìm hiểu về lịch sử hình thành của công trình cũng như chụp lại những góc ảnh ấn tượng.

Bạn nên ghé thăm vào buổi sáng sớm hoặc chiều mát để tránh nắng gắt (Nguồn: Internet)

4.2. Trang phục tham quan

Dù là địa điểm mở cửa tự do và thoải mái, Quảng Bình Quan vẫn là di tích lịch sử mang tính trang nghiêm nên du khách vẫn cần lưu ý chuẩn bị những trang phục, vật dụng như sau để có trải nghiệm trọn vẹn hơn trong suốt chuyến đi:

• Ưu tiên trang phục kín đáo, lịch sự: Nên chọn quần dài, áo có tay, hoặc váy dài đến gần mắt cá chân, tránh mặc váy ngắn, áo hở vai để thể hiện sự tôn trọng với không gian văn hóa.
• Chọn quần áo thoáng mát nếu đi vào mùa hè: Ưu tiên chất liệu thấm hút tốt như cotton, kèm theo nón, kính râm và kem chống nắng để bảo vệ da.
• Mang áo khoác mỏng nếu đi vào sáng sớm hoặc mùa đông: Nhiệt độ có thể se lạnh, đặc biệt vào chiều tối nên chuẩn bị trang phục giữ ấm vừa đủ.
• Mang giày thể thao hoặc sandal đế thấp: Khuôn viên có thể phải đi bộ nhẹ, giày êm và chắc chắn sẽ giúp bạn di chuyển thoải mái hơn.

4.3. Mẹo chụp ảnh đẹp tại Quảng Bình Quan

Với kiến trúc cổ kính hài hòa cùng bối cảnh thành phố hiện đại, chỉ cần lựa chọn góc chụp khéo léo và tận dụng ánh sáng tự nhiên, bạn đã có thể dễ dàng “săn” được những bức ảnh vừa nghệ thuật, vừa đậm chất di sản:

• Chụp từ chính diện cổng Bắc: Lấy toàn cảnh ba tầng của cổng thành, kết hợp mái ngói vảy cá nổi bật trên nền trời xanh, lý tưởng để có một bức ảnh cổ điển, rõ chi tiết kiến trúc.
• Chụp nghiêng khoảng 45 độ: Tạo chiều sâu và góc nhìn độc đáo, đặc biệt phù hợp nếu bạn mặc áo dài, trang phục truyền thống hoặc vintage.
• Tận dụng ánh sáng sớm xuyên qua vòm cổng: Khoảng 6:00 - 8:00 sáng, nắng nhẹ chiếu qua lòng cổng tạo hiệu ứng “light beam” rất đẹp, phù hợp cho các shoot ảnh nghệ thuật hoặc phong cách trầm lắng.

Quảng Bình Quan là nơi lý tưởng để lưu lại những khung hình ấn tượng (Nguồn: Internet)

Gợi ý 1 số góc check-in cực kỳ nghệ thuật cho các bạn trẻ (Nguồn: Internet)

4.4. Kết hợp tham quan các điểm gần đó

Nếu còn dư thời gian sau khi khám phá Quảng Bình Quan, bạn có thể kết hợp ghé thăm một số địa điểm nổi bật khác nằm trong khu vực trung tâm thành phố Đồng Hới, tất cả đều khá gần nhau và dễ dàng di chuyển chỉ trong vài phút:

• Nhà thờ Tam Tòa: Di tích còn lại sau chiến tranh, mang đậm dấu ấn lịch sử và là điểm đến tâm linh đầy ý nghĩa.
• Tượng đài Mẹ Suốt: Biểu tượng về tinh thần bất khuất của người phụ nữ Quảng Bình trong kháng chiến, nằm ven sông Nhật Lệ.
• Biển Nhật Lệ & Bãi biển Bảo Ninh: Chỉ cách trung tâm vài cây số, nơi du khách có thể tắm biển, dạo chơi và thư giãn với khung cảnh biển xanh mênh mông.
• Cồn cát Quang Phú: Điểm đến lý tưởng cho người yêu thiên nhiên, có thể trượt cát, ngắm hoàng hôn hoặc chụp ảnh phong cảnh đầy nghệ thuật.
• Chợ đêm Đồng Hới: Không gian ẩm thực, mua sắm sôi động về đêm, thích hợp để thưởng thức đặc sản địa phương và mua quà lưu niệm.

Nhà thờ Tam Tòa (Nguồn: Internet)

Tượng đài Mẹ Suốt (Nguồn: Internet)

Biển Nhật Lệ (Nguồn: Internet)

Cồn cát Quang Phú (Nguồn: Internet)

Chợ đêm Đồng Hới (Nguồn: Internet)

Giữa lòng thành phố Đồng Hới nhộn nhịp, Quảng Bình Quan vẫn lặng lẽ hiện diện như một chứng nhân lịch sử, lưu giữ những ký ức hào hùng và giá trị văn hóa bền vững của vùng đất Quảng Bình. Dù bạn là người yêu thích tìm hiểu lịch sử, đam mê chụp ảnh, hay đơn giản chỉ muốn tìm một nơi để cảm nhận sự giao thoa giữa quá khứ và hiện tại thì cổng thành cổ gần 400 năm tuổi này vẫn là điểm dừng chân đáng để trải nghiệm.

Để chuyến đi thêm trọn vẹn, bạn có thể đặt vé máy bay tại Vietnam Airlines. Đây là cách thuận tiện, uy tín và dễ dàng để bắt đầu hành trình khám phá vùng đất miền Trung đầy nắng gió một cách an toàn và nhanh chóng.