Chùa Ngọc Hoàng: Lịch sử, kiến trúc & kinh nghiệm cầu tự, cầu duyên

Chùa Ngọc Hoàng (Ngọc Hoàng Điện) là ngôi chùa cổ nằm ngay trung tâm Quận 1, nổi tiếng với lối kiến trúc độc đáo, đậm nét Trung Hoa và sự linh thiêng khi cầu tự, cầu duyên tại đây. Bởi vậy, ngôi chùa này không chỉ thu hút người dân địa phương mà đông đảo du khách nước ngoài ghé thăm. Mời bạn cùng chiêm ngưỡng vẻ đẹp của ngôi chùa này trong bài viết dưới đây.

1. Lịch sử hình thành và phát triển của chùa Ngọc Hoàng

Chùa Ngọc Hoàng được xây dựng bởi một người Trung Quốc tên là Lưu Minh (Lưu Đạo Nguyên) từ đầu thế kỷ XX (khoảng đầu năm 1902). Ban đầu, ngôi chùa này được lập nên để thờ Ngọc Hoàng Thượng Đế nên được đặt tên là Chùa Ngọc Hoàng hay Điện Ngọc Hoàng. Năm 1984, chùa được đổi tên thành Phước Hải Tự nhưng người dân vẫn quen gọi là Chùa Ngọc Hoàng.

Chùa Ngọc Hoàng khi mới xây dựng đầu thế kỷ XX (Nguồn: Internet)

Kể từ khi xây dựng, đi qua hai cuộc chiến tranh tàn phá, chùa Ngọc Hoàng được tu sửa nhiều lần nhưng vẫn giữ được nét kiến trúc độc đáo và linh thiêng vốn có. Trong đó, một số cột mốc quan trọng đáng chú ý như sau:

• Đầu thế kỷ 20 (khoảng năm 1902): Chùa Ngọc Hoàng được xây dựng bởi ông Lưu Minh (pháp danh Lưu Đạo Nguyên), một người Quảng Đông, Trung Quốc. Ban đầu, chùa là điện thờ Ngọc Hoàng Thượng Đế và cũng là nơi ông Lưu Minh tổ chức các cuộc họp kín nhằm lật đổ nhà Mãn Thanh.
• Năm 1943: Chùa trải qua đợt trùng tu đầu tiên để bảo tồn kiến trúc và không gian thờ tự.
• Năm 1958: Chùa tiếp tục được trùng tu nhằm duy trì, bảo vệ các giá trị văn hóa và kiến trúc của chùa.
• Năm 1982: Hòa thượng Thích Vĩnh Khương tiếp quản chùa, đưa chùa vào sự quản lý của Giáo hội Phật giáo Việt Nam.
• Năm 1984: Chùa được đổi tên thành "Phước Hải Tự", tuy nhiên, tên gọi "Chùa Ngọc Hoàng" vẫn được sử dụng phổ biến trong dân gian.
• Giai đoạn 1985 - 1986: Chùa trải qua thêm hai đợt trùng tu để bảo tồn và khôi phục các giá trị kiến trúc và nghệ thuật.
• Năm 1994: Chùa Ngọc Hoàng được công nhận là Di tích kiến trúc nghệ thuật cấp quốc gia.
• Ngày 24/05/2016: Chùa vinh dự đón tiếp Tổng thống Hoa Kỳ Barack Obama trong chuyến thăm Việt Nam, góp phần nâng cao sự nhận biết và quan tâm của công chúng đối với chùa.

Tổng thống Mỹ Barack Obama ghé thăm chùa năm 2016 (Nguồn: Internet)

Suốt hơn một thế kỷ, chùa Ngọc Hoàng đã trở thành điểm đến tâm linh quen thuộc của người dân Sài Gòn. Mọi người thường tới đây vào ngày rằm và dịp Lễ Tết để cầu con, cầu duyên và cầu bình an. Không gian cổ kính, tĩnh lặng với kiến trúc độc đáo mang đậm dấu ấn Trung Hoa cũng giúp nơi đây trở thành điểm tham quan yêu thích của nhiều du khách. Ngôi chùa góp phần giữ gìn bản sắc văn hóa – tín ngưỡng truyền thống giữa lòng đô thị hiện đại.

2. Kiến trúc độc đáo của chùa Ngọc Hoàng

Chùa Ngọc Hoàng được thiết kế mang đậm dấu ấn kiến trúc Trung Hoa với màu đỏ chủ đạo của các bức tường, cột chống và nhiều hàng đèn lồng rực rỡ. Chùa được xây dựng hoàn toàn bằng gạch nung, trên các bờ tường, góc mái đều được trang trí khảm tượng gốm nhiều màu rực rỡ. Theo nhà nghiên cứu Huỳnh Ngọc Trản, loại gốm này là “gốm cây mai” có niên đại từ năm 1901.

Không gian chùa luôn nghi ngút khói hương (Nguồn: Internet)

Tường đỏ và mái ngói âm dương mang đậm nét kiến trúc Trung Hoa (Nguồn: Internet)

Những ban thờ, phù điêu, hoành phi, liễn đối được chạm khắc tinh xảo, mái ngói âm dương, cột gỗ sẫm màu cùng khói hương phủ kín không gian. Tất cả tạo nên nét đẹp huyền bí, linh thiêng nhưng không mất đi vẻ gần gũi, thanh tịnh.

Bờ tường, góc mái được trang trí đồ gốm tinh xảo (Nguồn: Internet)

Đi sâu vào bên trong, bạn sẽ cảm nhận rõ hơi thở kiến trúc Trung Hoa với hàng trăm bức tượng thần thuộc Đạo giáo và Phật giáo bày trí phủ kín các điện thờ. Đặc biệt, chính điện thờ Ngọc Hoàng Thượng Đế được xem là trung tâm linh khí của ngôi chùa, với thiết kế mái cao vút, được trạm trổ rồng phượng bay lượn.

3. Điện thờ và các vị thần tại chùa Ngọc Hoàng

Chùa Ngọc Hoàng gồm 3 gian, gian chính, gian bên phải và gian bên trái. Mỗi gian bao gồm nhiều điện thờ, mỗi điện thờ phụng nhiều vị thần khác nhau.

3.1. Chính điện (Điện Ngọc Hoàng)

Chính điện thuộc gian chính, khu vực trung tâm của chùa Ngọc Hoàng là không gian linh thiêng bậc nhất, dành riêng để thờ Ngọc Hoàng Thượng Đế. Đây là vị thần tối cao trong tín ngưỡng dân gian, tượng trưng cho quyền lực và sự sáng suốt.

Điện thờ Ngọc Hoàng Thượng Đế nằm ở chính điện gian thờ chính (Nguồn: Internet)

Nơi đây được trang trí hình tượng rồng, hổ uy nghi, dũng mãnh cùng tượng hai vị thần hộ mệnh Huyền Thiên Bắc Đế (bên trái) và tượng thờ Phật Chuẩn Đề (bên phải), tạo nên cảm giác thiêng liêng, trang nghiêm. Đây cũng là thờ được nhiều du khách ghé thăm nhất để cầu bình an cho bản thân và gia đình.

3.2. Điện Thần Thành Hoàng

Điện thờ Thần Thành Hoàng nằm ở gian bên trái gian thờ Ngọc Hoàng Thượng Đế, gian này cũng thờ Lỗ Ban (thợ nghề mộc), Thái Tuế (thần trông coi vận hạn) và Mã Tướng Quân nổi bật với khuôn mặt đen, mặc áo giáp uy nghiêm, tường trưng cho sức mạnh và sự bảo hộ. Đây đều là những vị thần hộ mệnh địa phương, trông coi bờ cõi, mang lại sự bình yên cho muôn dân.

3.3. Kim Hoa Thánh Mẫu và mười hai Bà Mụ

Điện thờ Kim Hoa Thánh Mẫu và mười hai Bà Mụ là một căn phòng nhỏ, cũng thuộc gian bên trái. Cùng với tượng thờ Ông Tơ, Bà Nguyệt, tượng Kim Hoa Thánh Mẫu và mười hai bà mụ là bộ tượng làm từ gốm cây mai quý hiếm. Mười hai tượng Bà Mụ đều trong tư thế ngồi độc đáo khác nhau.

Điện thờ Kim Hoa Thánh Mẫu và mười hai Bà Mụ (Nguồn: Internet)

Đây đều là những vị thần cai quản việc sinh sản, bảo hộ mẹ tròn con vuông. Vì vậy, nhiều cặp vợ chồng tới đây cầu con, cầu mong quá trình mang thai và sinh nở an toàn, con sinh ra lành lặn, khỏe mạnh, ít ốm đau.

3.4. Thần Tài và Thổ Địa

Thần Tài và Thổ Địa cũng được thờ tại gian bên trái chùa Ngọc Hoàng, nằm ngay cạnh khoảng sân nhỏ. Đây là hai vị thần cai quản tiền bạc và đất đai theo tín ngưỡng dân gian Việt Nam. Gian thờ này lúc nào cũng thơm mùi hương khói, đặc biệt vào ngày mùng một hoặc ngày rằm, các ban thờ đầy ắp trái cây, bánh kẹo và vàng mã - đồ lễ của người dân tới đây cầu làm ăn thuận lợi, gặp nhiều may mắn.

Điện thờ Thần Tài tấp nập du khách tới cầu may mắn, suôn sẻ (Nguồn: Internet)

3.5. Thập Điện Diêm Vương

Thập Điện Diêm Vương được thờ chung điện thờ với Thần Tài, đây là vị thần cai quản Âm Phủ, đưa ra phán quyết cho những linh hồn người đã mất theo quan niệm Phật giáo.

Bức phù điêu mô tả hình phạt dưới địa ngục tại gian thờ Thập Điện Diêm Vương (Nguồn: Internet)

Đặc biệt, điện thờ Thập Điện Diêm Vương đặt 10 tượng gỗ, tương ứng với 10 khổ ải phải chịu khi bị đày xuống địa ngục. Kết hợp với không gian u tịnh trong điện thờ như nhắc nhở con người về luật nhân quả, khi sinh thời nên làm nhiều việc thiện, tích công đức để tránh chịu hình phạt dưới địa ngục. Chùa Ngọc Hoàng là ngôi chùa hiếm hoi còn giữ phong tục thờ Thập Điện Diêm Vương sống động đến vậy.

3.6. Các vị thần khác

Ngoài những vị thần kể trên, chùa Ngọc Hoàng còn thờ nhiều vị thần khác như:

• Phật Dược Sư: Là vị Phật có thể chữa được tất cả bệnh tật cho chúng sinh, cứu rỗi con người khỏi khổ ải do thân bệnh và tâm bệnh gây ra.
• Ông Tơ Bà Nguyệt: Là hai vị thần chuyên se duyên và định mệnh lứa đôi, giúp người có tình tìm được ý trung nhân, nên vợ nên chồng và giữ gìn hạnh phúc gia đình bền lâu.
• Quan Âm Bồ Tát: Là vị Bồ Tát đại diện cho lòng từ bi, luôn lắng nghe tiếng kêu than của chúng sinh để cứu giúp, dẫn dắt con người vượt qua tai ương và khổ đau.
• Mười ba Đức Thầy: Là các vị chân sư tâm linh có nhiệm vụ truyền dạy đạo lý, khai sáng trí tuệ và dẫn dắt chúng sinh tu hành, giúp con người sống thiện lành, tiến hóa tâm linh và đạt đến cảnh giới giác ngộ.

Điện thờ Phật Dược Sư - vị Phật có thể chữa bách bệnh cho con người (Nguồn: Internet)

4. Hướng dẫn cầu khấn tại chùa Ngọc Hoàng

Bạn lưu ý, các nội dung về hướng dẫn cầu khấn chỉ dựa trên góc nhìn cá nhân và kinh nghiệm truyền miệng. Không nên quá phụ thuộc vào các đấng và thần ban phước, thay vào đó bạn hãy tự nỗ lực hết sức để đạt được điều mình mong cầu.

4.1. Cầu duyên

Điện Ông Tơ, Bà Nguyệt là nơi nhiều bạn trẻ tìm tới mong cầu nhân duyên, sớm tìm được ý trung nhân của mình. Những cặp đôi cũng có thể tới đây để cầu cho tình cảm luôn bền chặt, gắn bó bên nhau. Để cầu duyên, khi đến chùa, sau khi thắp hương, bạn khấn cầu mong muốn của mình, nói tên người trong lòng (nếu có) trước ban thờ và sờ vào tượng Ông Tơ, Bà Nguyệt. Nhiều người tin rằng nếu làm như vậy Thánh Mẫu sẽ thỏa ước nguyện, lệnh cho Ông Tơ, Bà Nguyệt se mối duyên lành cho bạn.

Bạn nên lựa chọn hoa hồng cho mâm lễ cầu duyên, nhiều người bổ sung thêm hoa quả, trứng, xôi (Nguồn: Internet)

4.2. Cầu con

Muốn cầu con, bạn hãy chuẩn bị mâm lễ đơn giản gồm hoa tươi, trái cây, bánh kẹo, sữa, nhang và tiền lẻ để công đức tới điện thờ Kim Hoa Thánh Mẫu cùng mười hai Bà Mụ ở gian bên trái. Bạn nên tới vào ngày rằm hoặc mùng một hoặc những dịp lễ lớn để mong muốn sớm thành.

Theo kinh nghiệm truyền lại, đầu tiên, bạn thắp hương, khấn rõ tên, ngày sinh và nguyện vọng, mong muốn cầu con của mình. Nếu cầu con trai, bạn treo vòng chỉ vào bức tượng bên phải, nếu cầu con gái thì treo vào bức tượng bên trái. Sau đó, bạn xoa bụng mình ba cái, xoa bụng bức tượng trẻ dưới chân Bà Mụ ba cái, cuối cùng lại xoa bụng mình ba cái.

4.3. Cầu sự nghiệp

Các ban thờ Thần Tài, Thổ Địa tại chùa Ngọc Hoàng gần như quanh năm nghi ngút khói hương của những người mong cầu sự nghiệp, công việc thành công, suôn sẻ, tài lộc tấn tới. Thời điểm lý tưởng để tới cầu sự nghiệp là những ngày mùng một, ngày rằm hoặc ngày Vía Thần Tài (mùng 10 tháng Giêng Âm lịch).

Du khách thắp nhang trước khấn điều mong muốn (Nguồn: Internet)

4.4. Cầu bình an

Muốn cầu bình an, bạn nên tới chùa Ngọc Hoàng vào ngày rằm, mùng một hoặc dịp Lễ Tết, đặc biệt vào ngày Vía Ngọc Hoàng - Lễ lớn tại chùa, được tổ chức vào ngày ngày 09 tháng Giêng Âm Lịch. Khi tới, bạn có thể chuẩn bị mâm lễ dâng lên các thần gồm hoa tươi, trái cây, bánh ngọt, nhang đèn và tiền lẻ công đức.

Du khách thực hiện nghi thức rót dầu cầu an tại chùa Ngọc Hoàng (Nguồn: Internet)

Tới điện thờ Ngọc Hoàng Thượng Đế, Phật Dược Sư và Quan Âm Bồ Tát, bạn thắp nhang và khấn cầu rõ họ tên, ngày sinh, mong muốn bình an. Bạn nên khấn rõ mong muốn cụ thể như khỏe mạnh, mong khỏi bệnh, mong gặp nhiều may mắn.

5. Một số lưu ý cho du khách khi ghé thăm chùa Ngọc Hoàng

Để có chuyến ghé thăm chùa Ngọc Hoàng thuận lợi, mang lại nhiều trải nghiệm đáng nhớ, bạn cần lưu ý một số điều sau:

• Cách di chuyển đến chùa: Chùa nằm tại trung tâm Quận 1, gần mặt đường lớn, bạn có thể dễ dàng di chuyển tới đây bằng xe máy, taxi hoặc xe buýt (các tuyến 18, 91, 93 và 150).
• Những khu vực check in: Mặt tiền, cổng tam quan, chính điện thờ Ngọc Hoàng Thượng Đế, sân chùa, hồ thả rùa và cá, v.v.
• Lưu ý về giữ gìn vệ sinh và trật tự: Không vứt rác bừa bãi trong khuôn viên chùa, không cười đùa, nói to, chạy nhảy để giữ không khí thanh tịnh trong chùa, tránh ảnh hưởng đến việc tham quan, vãn cảnh của mọi người.
• Châm dầu đèn cầu may: Bạn nên mua dầu đèn ở trước cổng chùa để châm đèn cầu may. Đây là phong tục của người Hoa với mong muốn cầu cho mọi việc suôn sẻ, gặp nhiều may mắn.

Bạn nên mua dầu cầu may ở trước cổng chùa (Nguồn: Internet)

6. Một số địa điểm tham quan - chiêm bái gần chùa

Sau khi tham quan chùa Ngọc Hoàng, bạn có thể ghé thăm một số địa điểm nổi tiếng khác lân cận như sau:

Trên đây là những thông tin về vị trí, lịch sử hình thành, kiến trúc độc đáo, cấu trúc điện thờ cùng trải nghiệm và lưu ý khi tới Chùa Ngọc Hoàng. Với lối kiến trúc ấn tượng cùng những giá trị văn hóa quý giá, nơi đây xứng đáng là điểm tham quan tâm linh không thể bỏ qua khi tới thành phố mang tên Bác.

Để giúp chuyến hành trình của bạn được trọn vẹn hơn, hãy để Vietnam Airlines với đội bay hiện đại, an toàn hàng đầu khu vực, mạng bay rộng khắp tiếp cận với hơn 1.000 điểm đến trên toàn cầu đồng hành cùng bạn. Đặt vé máy bay và tham khảo lịch trình du lịch chi tiết tại website, fanpage của Vietnam Airlines ngay nhé!