Kiến trúc & các bảo vật độc đáo tại Bảo tàng điêu khắc Chăm Đà Nẵng

Bảo tàng Điêu khắc Chăm Đà Nẵng nổi tiếng là không gian lưu giữ bộ sưu tập điêu khắc Chăm lớn nhất Việt Nam – một kho tàng sống động gồm tượng, phù điêu và hiện vật cổ, kể lại câu chuyện huy hoàng của nền văn minh Chăm Pa rực rỡ. Khám phá bài viết dưới đây để hiểu sâu hơn về văn hóa Chăm Pa và gợi mở một trải nghiệm du lịch văn hóa sâu sắc tại Đà Nẵng.

1. Thông tin cần biết về Bảo tàng Điêu khắc Chăm Đà Nẵng

1.1 Vị trí địa lý

Bảo tàng Điêu khắc Chăm Đà Nẵng nằm ở số 02, đường 2 Tháng 9, phường Bình Hiên, quận Hải Châu, thành phố Đà Nẵng. Từ cầu Rồng tại trung tâm thành phố, du khách đi thêm khoảng 500m theo trục đường 2 Tháng 9 là đến bảo tàng, tương đương 5 phút đi xe máy hoặc taxi. 

Khu vực xung quanh bảo tàng có nhiều cây xanh, gần các điểm tham quan nổi tiếng như cầu Rồng, công viên APEC và sông Hàn, tạo nên không gian thoáng đãng và thuận tiện cho du khách khám phá. 

Bảo tàng Chăm nằm ngay trung tâm thành phố và chỉ cách cầu Rồng khoảng 500m (Nguồn: Internet)

1.2 Giờ mở cửa và giá vé

Bảo tàng Điêu khắc Chăm Đà Nẵng mở cửa đón khách hằng ngày từ 07:00 đến 17:00. Vào các ngày lễ lớn như Ngày Giải phóng Đà Nẵng, Giỗ Tổ Hùng Vương và Quốc khánh Việt Nam, du khách được miễn phí vé vào cửa.

Vào những ngày thường, giá vé là 60.000 VND dành cho người lớn và 10.000 VND dành cho học sinh, sinh viên (cần xuất trình thẻ học sinh/sinh viên). Nếu đi theo đoàn có nhu cầu hướng dẫn viên tiếng Anh hoặc tiếng Pháp, cần đăng ký trước ít nhất 3 ngày.

Để quá trình vào tham quan diễn ra thuận lợi, bảo tàng ngừng nhận đăng ký đoàn tại quầy trước 10:00 và trước 16:00. Ngoài ra, bảo tàng thỉnh thoảng có tổ chức các triển lãm chuyên đề hoặc sự kiện văn hóa, do đó giờ mở cửa có thể thay đổi nhẹ, du khách nên kiểm tra lịch cập nhật trước khi lên kế hoạch tham quan.

Bảo tàng Chăm Đà Nẵng mở cửa đón khách từ 7:00 - 17:00 các ngày trong tuần (Nguồn: Internet)

1.3 Phương tiện di chuyển đến bảo tàng

Bảo tàng Điêu khắc Chăm Đà Nẵng tọa lạc ở vị trí vô cùng đắc địa, ngay trung tâm thành phố, gần bên dòng sông Hàn thơ mộng và chỉ cách Cầu Rồng nổi tiếng vài phút đi bộ. Vị trí trung tâm này giúp du khách dễ dàng tiếp cận, dù đang lưu trú tại khu vực nội thành hay các vùng lân cận. Dưới đây là những phương tiện di chuyển phổ biến nhất để đến bảo tàng:

• Đi xe máy: Phù hợp với những du khách lưu trú tại các khu vực gần như quận Hải Châu hoặc Sơn Trà. Bảo tàng có khu vực giữ xe ngay trong khuôn viên với mức phí khoảng 5.000 VND.

• Đi taxi: Là lựa chọn tiện lợi cho những du khách không rành đường hoặc muốn đến nơi nhanh chóng. Taxi có thể dừng ngay trước cổng bảo tàng. Bạn nên hỏi trước giá cước hoặc đề nghị tài xế bật đồng hồ tính tiền để đảm bảo minh bạch.

Bảo tàng nằm ở vị trí thuận lợi ngay trung tâm thành phố (Nguồn: Internet)

1.4. Sơ đồ tham quan

Bảo tàng được chia thành nhiều phòng trưng bày, mỗi phòng tại đây giới thiệu đa dạng hiện vật theo các chủ đề khác nhau:

• Phòng Trà Kiệu: Trưng bày các tác phẩm điêu khắc từ khu di tích Trà Kiệu.

• Phòng Mỹ Sơn: Giới thiệu các hiện vật từ thánh địa Mỹ Sơn.

• Phòng Đồng Dương: Trưng bày các tác phẩm từ khu di tích Đồng Dương.

• Phòng Tháp Mẫm: Giới thiệu các hiện vật từ khu vực Tháp Mẫm.

• Phòng Quảng Trị: Trưng bày các hiện vật từ tỉnh Quảng Trị.

• Phòng Quảng Ngãi: Giới thiệu các tác phẩm từ tỉnh Quảng Ngãi.

• Phòng Bình Định: Trưng bày các hiện vật từ tỉnh Bình Định.

• Phòng Kon Tum: Giới thiệu các tác phẩm từ tỉnh Kon Tum.

• Phòng Pleiku: Trưng bày các hiện vật từ khu vực Pleiku.

Sơ đồ các phòng trưng bày theo chủ đề tại Bảo tàng điêu khắc Chăm Đà Nẵng (Nguồn: Internet)

2. Lịch sử hình thành và phát triển Bảo tàng điêu khắc Chăm Đà Nẵng

Bảo tàng Điêu khắc Chăm Đà Nẵng là nơi lưu giữ kho tàng nghệ thuật điêu khắc độc đáo của nền văn hóa Chăm Pa, được hình thành từ đầu thế kỷ 20 dưới sự khởi xướng của các nhà khảo cổ Pháp thuộc Trường Viễn Đông Bác Cổ (EFEO). Những hiện vật điêu khắc Chăm đầu tiên được sưu tầm trên khắp miền Trung Việt Nam và tập hợp tại một khu vực có tên là “Công viên Tourane”. Đến năm 1915, tòa nhà bảo tàng đầu tiên chính thức được xây dựng. 

Bảo tàng từng được cải tạo và mở rộng vào những năm 1930 và một lần nữa vào năm 2002, nâng tổng diện tích trưng bày lên hơn 2.000 mét vuông. Đến năm 2016, thành phố Đà Nẵng đầu tư trùng tu toàn diện, cải tiến các phòng trưng bày và bổ sung cơ sở vật chất hiện đại phục vụ giáo dục và các chương trình văn hóa. 

Nhờ giá trị lịch sử và văn hóa đặc biệt, bảo tàng được công nhận là Bảo tàng hạng I cấp quốc gia vào năm 2011. Với hơn một thế kỷ tồn tại, Bảo tàng Điêu khắc Chăm Đà Nẵng không chỉ là điểm đến văn hóa hấp dẫn mà còn là minh chứng sống động cho sự giao thoa giữa kiến trúc Pháp và nghệ thuật Chăm Pa. 

Bảo tàng Điêu khắc Chăm Đà Nẵng thuở sơ khai (Nguồn: Internet)

3. Những điểm nhấn không thể bỏ lỡ tại Bảo tàng Điêu khắc Chăm Đà Nẵng

Bảo tàng Điêu khắc Chăm Đà Nẵng được chia thành hai tầng, mỗi tầng mang đến một góc nhìn độc đáo về nền văn minh Chăm cổ đại thông qua hệ thống các phòng trưng bày và hiện vật. Dưới đây là những điểm nổi bật bạn không nên bỏ qua:

3.1. Bộ sưu tập hiện vật và tượng cổ đồ sộ

Bảo tàng Điêu khắc Chăm Đà Nẵng hiện đang lưu giữ gần 2.000 hiện vật gốc của người Chăm, có niên đại từ thế kỷ V đến thế kỷ XV. Bộ sưu tập bao gồm các tượng thần, bàn thờ, phù điêu bằng sa thạch và các công cụ sinh hoạt thường ngày. Mỗi hiện vật là một lát cắt sống động về văn hóa, tín ngưỡng và đời sống của người Chăm ở nhiều vùng miền và thời kỳ khác nhau.

Sự phong phú và đa dạng trong chủ đề cũng như chất liệu giúp người xem cảm nhận sâu sắc về thế giới quan, thần thoại và tay nghề thủ công tinh xảo của nền văn minh Chăm Pa.

Bộ sưu tập hiện vật cổ thể hiện tay nghề thủ công vượt bậc của người Chăm Pa (Nguồn: Internet)

Đài thờ Trà Kiệu được điêu khắc từ chất liệu sa thạch được đưa vào bảo tàng năm 1901 (Nguồn: Internet)

3.2. Kiến trúc mang dấu ấn Đông - Tây độc đáo

Thiết kế kiến trúc của bảo tàng do hai kiến trúc sư người Pháp là Delaval và Auclair phụ trách, dựa trên những gợi ý của nhà khảo cổ Henri Parmentier từ EFEO. Kiến trúc của bảo tàng là sự kết hợp hài hòa giữa phong cách kiến trúc thuộc địa Pháp và họa tiết Chăm truyền thống, phản ánh sự giao thoa văn hóa đặc biệt ngay từ khi khởi tạo.

Không gian bên trong gồm các phòng trưng bày theo từng khu vực như Mỹ Sơn, Trà Kiệu, Đồng Dương, Tháp Mẫm, cùng các phòng chuyên đề như khảo cổ học, hình ảnh tư liệu, và phòng văn hóa Chăm miền Trung. Lối thiết kế này không chỉ tăng tính thẩm mỹ mà còn làm nổi bật câu chuyện đằng sau mỗi hiện vật được trưng bày.

Khu trưng bày mang nét cổ kính thanh lịch, đồng thời giữ được yếu tố bản địa độc đáo (Nguồn: Internet)

Lối thiết kế bảo tàng làm nổi bật câu chuyện đằng sau mỗi hiện vật được trưng bày (Nguồn: Internet)

3.3. Những bảo vật quốc gia đặc biệt

Bảo tàng hiện đang bảo tồn 9 bảo vật quốc gia – những hiện vật thể hiện đỉnh cao về mặt nghệ thuật và tâm linh của người Chăm. Các bảo vật tiêu biểu gồm: Bàn thờ Mỹ Sơn E1, Bàn thờ Trà Kiệu, Tượng Bồ Tát Tara, Đài thờ Đồng Dương, Tượng thần Shiva, v.v. Đây không chỉ là các tác phẩm có giá trị thẩm mỹ cao mà còn đóng vai trò quan trọng trong nghiên cứu lịch sử, văn hóa và du lịch.

Mỗi tác phẩm là một câu chuyện được kể bằng biểu tượng, chạm khắc tinh xảo, gắn liền với thế giới thần linh, nghi lễ và đức tin của người Chăm xưa.

Tượng Bồ tát Tara (Nguồn: Internet)

Đài thờ Đồng Dương (Nguồn: Internet)

3.4. Khu trưng bày chuyên đề theo chủ điểm

Bên cạnh các phòng theo địa phương, bảo tàng còn có những khu trưng bày chuyên đề được mở rộng vào các năm 2002 và 2016, tập trung vào các mảng nội dung như gốm Sa Huỳnh, văn hóa Chăm tại Ninh Thuận, hay các cuộc khai quật khảo cổ. Các chuyên đề này giúp người xem tiếp cận chiều sâu văn hóa Chăm qua nhiều khía cạnh như trang phục, nhạc cụ, hình ảnh lễ hội và đời sống hiện đại, mở rộng cái nhìn từ quá khứ đến hiện tại. 

Khu trưng bày chuyên đề gốm Sa Huỳnh tại Bảo tàng (Nguồn: Internet)

Khu trưng bày chuyên đề văn hóa Chăm Ninh Thuận (Nguồn: Internet)

4. Những lưu ý quan trọng khi tham quan Bảo tàng Điêu khắc Chăm Đà Nẵng

Trước khi khám phá Bảo tàng Điêu khắc Chăm Đà Nẵng, bạn nên lưu ý một số quy định và lời khuyên quan trọng để chuyến tham quan diễn ra suôn sẻ, tôn trọng không gian văn hóa và giúp bảo tồn các hiện vật quý giá.

• Trang phục lịch sự và chuẩn bị đầy đủ: Khi đến bảo tàng, bạn cần xuất trình vé tại cổng và ăn mặc trang nhã, kín đáo. Tránh mặc áo hai dây, váy ngắn hoặc trang phục phản cảm để phù hợp với không gian văn hóa linh thiêng và giúp quá trình vào cổng thuận lợi hơn.

• Không mang theo các vật dụng cấm: Tuyệt đối không mang theo vũ khí, chất dễ cháy nổ hoặc các vật dụng cồng kềnh, nguy hiểm, nhằm đảm bảo an toàn cho bản thân, người xung quanh và các hiện vật trưng bày.

• Gửi hành lý nặng: Những hành lý nặng trên 3kg nên được gửi tại quầy giữ đồ quy định để bạn di chuyển thoải mái và không ảnh hưởng đến khu trưng bày.

• Không ăn uống, hút thuốc trong khu vực trưng bày: Giữ gìn vệ sinh và bảo vệ hiện vật bằng cách không mang theo thức ăn, nước uống hoặc hút thuốc trong không gian triển lãm.

• Giữ trật tự, không làm ồn: Tôn trọng không gian chung bằng cách hạn chế nói lớn tiếng, không mang theo loa, biểu ngữ hoặc vật nuôi, tránh gây ảnh hưởng đến trải nghiệm của những người khác.

• Không chạm tay vào hiện vật: Tuyệt đối không sờ, tựa người hay ngồi gần các hiện vật trưng bày để tránh làm hỏng hoặc gây hao mòn không đáng có.

• Hạn chế thiết bị chụp ảnh chuyên dụng: Không sử dụng chân máy ảnh, đèn flash trong khu vực trưng bày để bảo vệ hiện vật nhạy cảm với ánh sáng. Nếu muốn thực hiện các buổi chụp hình chuyên nghiệp, cần xin phép trước với bảo tàng.

• Hoạt động đặc biệt cần được phê duyệt: Mọi hoạt động văn hóa hoặc giải trí trong khuôn viên bảo tàng cần được đăng ký và được sự đồng ý để tránh ảnh hưởng đến trật tự chung và không gian trưng bày.

Tuân thủ quy định và tôn trọng không gian văn hóa để trải nghiệm tham quan thêm đáng nhớ (Nguồn: Internet)

5. Các địa danh gần bảo tàng trong bán kính 2km

Sau khi tham quan Bảo tàng Điêu khắc Chăm Đà Nẵng, du khách có thể kết hợp ghé thăm một số địa điểm nổi bật lân cận. Những điểm đến này góp phần làm phong phú thêm trải nghiệm, mang đến góc nhìn đa chiều về văn hóa và nhịp sống đô thị tại Đà Nẵng.

5.1. Cầu tình yêu Đà Nẵng

Cách bảo tàng khoảng 1,5km, Cầu tình yêu là một địa điểm lãng mạn nằm bên bờ sông Hàn, dễ dàng di chuyển bằng xe máy hoặc đi bộ. Cây cầu có hình vòng cung mềm mại, lấy cảm hứng từ các cây cầu khóa tình yêu nổi tiếng thế giới.

Nổi bật trên cầu là những trụ đèn lồng hình trái tim và hàng trăm ổ khóa được các cặp đôi gắn lên như biểu tượng tình cảm. Từ đây, du khách có thể ngắm nhìn toàn cảnh sông Hàn, chụp ảnh cùng tượng Cá chép hóa rồng gần đó hoặc thư giãn tại các quán cà phê ven sông đầy thi vị.

Cầu Tình Yêu là điểm hẹn hò lãng mạn với đèn lồng hình trái tim, thu hút đông đảo du khách và các cặp đôi (Nguồn: Internet)

5.2. Khu trung tâm thành phố Đà Nẵng

Cách bảo tàng chỉ khoảng 2km, khu trung tâm Đà Nẵng là nơi kết hợp hài hòa giữa năng lượng hiện đại và dấu ấn văn hóa trong lòng thành phố. Khu vực này nổi bật với những tòa nhà cao tầng xen lẫn công trình kiến trúc Pháp cổ, tạo nên một không gian đa sắc.

Khi dạo quanh các con phố nhộn nhịp, bạn sẽ bắt gặp các quán cà phê thời thượng, hàng ăn địa phương như Mì Quảng 1A, Bánh xèo Bà Dưỡng và các khu chợ sầm uất – nơi phản chiếu chân thực đời sống thường nhật của người dân. Đây là điểm đến lý tưởng cho những ai muốn cảm nhận nhịp sống hiện đại, chỉ cách một bước chân từ quá khứ cổ kính của bảo tàng.

Trung tâm Đà Nẵng rực rỡ ánh đèn về đêm với điểm nhấn là vòng quay Sun Wheel – biểu tượng của vẻ đẹp trẻ trung và sôi động (Nguồn: Internet)

5.3. Chợ Cồn

Nằm cách bảo tàng khoảng 1,8km, Chợ Cồn là một trong những khu chợ truyền thống lâu đời và mang tính biểu tượng nhất của thành phố. Đây là điểm đến sôi động, thu hút cả người dân địa phương lẫn du khách muốn khám phá ẩm thực đường phố đặc trưng như bún thịt nướng, bánh xèo, gỏi bò khô và các món ăn vặt.

Với hơn 2.000 gian hàng bày bán từ thực phẩm tươi sống, vải vóc cho đến đồ thủ công mỹ nghệ, chợ Cồn thực sự là một “bữa tiệc thị giác và vị giác”. Không khí nhộn nhịp và mức giá hợp lý khiến nơi đây trở thành điểm dừng chân không thể bỏ qua cho những ai yêu thích văn hóa và ẩm thực bản địa.

Chợ Cồn là thiên đường ẩm thực đường phố, mang đậm hồn Việt giữa lòng Đà Nẵng (Nguồn: Internet)

Bảo tàng điêu khắc Chăm Đà Nẵng không chỉ là nơi lưu giữ dấu ấn huy hoàng của một nền văn minh cổ đại, mà còn là cánh cửa dẫn lối du khách bước vào không gian nghệ thuật, tín ngưỡng và lịch sử sống động của vương quốc Chăm Pa xưa. Từ bộ sưu tập hiện vật quý giá, kiến trúc độc đáo mang đậm dấu ấn Đông – Tây, đến những phòng trưng bày chuyên đề hấp dẫn, mỗi bước chân trong bảo tàng là một hành trình khám phá di sản vượt thời gian giữa lòng Đà Nẵng hiện đại.

Nếu bạn đang lên kế hoạch cho chuyến đi sắp tới, đừng quên truy cập website Vietnam Airlines để tìm hiểu thêm các món ngon đặc trưng vùng miền, các địa điểm văn hóa nổi bật, và những ưu đãi du lịch hấp dẫn đang chờ đón. Hành trình của bạn sẽ trọn vẹn hơn khi kết hợp trải nghiệm cùng Vietnam Airlines – người bạn đồng hành tin cậy trong mỗi chuyến bay khám phá Việt Nam.