Di tích Cửa Bắc Hà Nội: Cổng thành cuối cùng - chứng tích lịch sử bi hùng

Di tích Cửa Bắc Hà Nội là một trong những di tích lịch sử lâu đời của Thủ đô, không chỉ là một công trình kiến trúc cổ kính mà còn là một phần ký ức sống động của Thủ đô. Nơi đây đã chứng kiến bao thăng trầm của lịch sử, từ những cuộc chiến tranh khốc liệt đến những ngày hòa bình yên ả. Đến với Cửa Bắc, du khách không chỉ được chiêm ngưỡng vẻ đẹp kiến trúc độc đáo mà còn có cơ hội tìm hiểu về lịch sử, văn hóa của Hà Nội xưa.

Di tích Cửa Bắc là cổng thành cuối cùng của Hà Nội (Nguồn: Internet).

1. Di tích Cửa Bắc ở đâu? Cách di chuyển và giá vé

Cửa Bắc, còn gọi là Chính Bắc Môn, là một trong những cổng thành cổ quan trọng còn sót lại của kinh thành Thăng Long xưa. Nằm trên phố Phan Đình Phùng, thuộc phường Quán Thánh, quận Ba Đình, nơi đây nổi bật với vẻ đẹp uy nghi, cổ kính và là điểm đến không thể bỏ qua đối với những ai yêu mến Hà Nội và muốn tìm hiểu lịch sử.

Trong không gian rợp bóng cây xanh và tường gạch rêu phong, du khách sẽ cảm nhận rõ nét vẻ đẹp trầm mặc, linh thiêng của một chứng tích lịch sử giữa lòng đô thị hiện đại. Đây là nơi gợi nhớ về những giai đoạn đầy biến động của dân tộc và khí phách kiên cường của người xưa trong việc bảo vệ thành trì Thăng Long.

Di tích Cửa Bắc là điểm đến không thể bỏ qua khi ghé thăm Hà Nội (Nguồn: Internet).

Hướng dẫn di chuyển đến Cửa Bắc:

• Đi bằng ô tô hoặc xe máy: Từ trung tâm thành phố, bạn đi theo đường Nguyễn Chí Thanh, rẽ vào đường Liễu Giai. Tiếp tục di chuyển tới đường Kim Mã, sau đó rẽ phải vào phố Phan Đình Phùng. Cửa Bắc nằm ngay gần ngã tư giao với phố Hoàng Diệu.
• Đi bằng xe buýt: Bạn có thể chọn các tuyến xe buýt dừng gần khu vực Cửa Bắc như tuyến số 16, 34, 46, 86 hoặc 90. Trạm dừng gần nhất là trạm Cửa Bắc, từ đây chỉ cần đi bộ vài phút là tới cổng thành.

Giá vé:

• Vé tham quan người lớn: 30.000 VND/lượt
• Vé học sinh, sinh viên và người cao tuổi: 15.000 VND/lượt

Lưu ý: Nhóm từ 20 người trở lên có thể liên hệ ban quản lý để được hỗ trợ thêm về giá vé

2. Di tích Cửa Bắc có gì đặc biệt?

2.1. Những vết đạn pháo còn lại – chứng tích không thể xóa nhòa

Một trong những bằng chứng rõ nét nhất về trận chiến bảo vệ thành Hà Nội năm 1882 chính là các vết đạn pháo của quân Pháp còn in hằn trên tường gạch của Cửa Bắc. Những hố lõm sâu gần 20cm trên mặt thành không chỉ là dấu tích vật lý, mà còn là biểu tượng cho sự khốc liệt của cuộc chiến và tinh thần kiên cường của người dân giữ thành.

Trên bức tường còn ghi lại dòng chữ tiếng Pháp về sự kiện nã pháo vào ngày 25 tháng 4 năm 1882, khi tàu chiến "Surprise" và "Fanfare" của Pháp tấn công vào thành. Ban đầu, hành động khắc mốc này của thực dân Pháp mang ý nghĩa khẳng định chiến thắng và quyền lực xâm lược. Theo thời gian, tấm biển ấy lại trở thành minh chứng rõ ràng cho một giai đoạn lịch sử đau thương nhưng đầy kiêu hãnh của dân tộc.

Những vết đạn pháo còn nguyên vẹn (Nguồn: Internet).

2.2. Lối kiến trúc giao thoa giữa kỹ thuật quân sự phương Tây và thẩm mỹ truyền thống Việt Nam

Kiến trúc Cửa Bắc thể hiện sự kết hợp hài hòa giữa yếu tố kỹ thuật phòng thủ hiện đại với tinh thần văn hóa bản địa truyền thống. Công trình là minh chứng rõ ràng cho sự giao thoa Đông – Tây ngay từ thời kỳ đầu giao thoa văn minh.

• Phong cách Vauban (Pháp): Phần thân cổng được xây dựng theo kiểu pháo đài quân sự, lấy cảm hứng từ hệ thống thành lũy của kỹ sư quân sự người Pháp Sébastien Le Prestre de Vauban thế kỷ 17. Phong cách này nổi bật với các bức tường thành dày, vững chãi, được xây từ gạch và đá lớn. Các mái vòm hình cung cuốn là đặc trưng dễ nhận diện.
• Kiến trúc vọng lâu truyền thống: Vọng lâu tại Cửa Bắc có dạng phương đình tám mái, lợp ngói ta, khung gỗ kết nối thủ công. Dù chủ yếu phục vụ mục đích quan sát, vọng lâu vẫn giữ được vẻ nhẹ nhàng, thanh thoát, mang tính thẩm mỹ cao và thể hiện rõ tinh thần văn hóa Á Đông.

Kiến trúc vọng lâu (Nguồn: Internet).

Từ sự hòa quyện giữa kỹ thuật quân sự phương Tây và thẩm mỹ Việt, Cửa Bắc hiện lên không chỉ qua ý tưởng thiết kế mà còn thể hiện rõ ràng trong từng thông số xây dựng, vật liệu sử dụng và cấu trúc kiến trúc cụ thể dưới đây:

• Kích thước tổng thể: Cổng cao khoảng 8,7m, rộng hơn 17m, tường dày khoảng 2,5m.
• Vật liệu xây dựng: Tường được dựng từ đá và gạch vồ lớn. Mép cửa ốp đá đẽo hình chữ nhật, có hoa văn cánh sen chạm khắc thủ công.
• Kết cấu cổng chính: Vòm cửa xây bằng gạch, bên trên gắn tấm bia đá khắc nổi ba chữ Hán “Chính Bắc Môn”, vừa trang trí vừa thể hiện tính biểu tượng.
• Cánh cửa: Hai cánh bằng gỗ lim đặc, diện tích tổng cộng 24m2, nặng gần 16 tấn. Mỗi cánh có gắn bánh xe đồng nặng khoảng 80kg giúp di chuyển linh hoạt.

2.3. Thường xuyên tổ chức các hội chợ, triển lãm

Di tích Cửa Bắc còn là nơi thường xuyên diễn ra nhiều hội chợ và triển lãm nghệ thuật đặc sắc, thu hút đông đảo người dân và du khách. Nơi đây từng tổ chức nhiều sự kiện ấn tượng như:

• Triển lãm chuyên đề “Con đường thống nhất” tái hiện hành trình lịch sử dân tộc thông qua hơn 200 tư liệu, hiện vật quý.
• Festival Phở Việt - lễ hội ẩm thực tôn vinh tinh hoa phở truyền thống, kết hợp trình diễn nghệ thuật dân gian.
• Triển lãm “Thăng Long - Provins” giới thiệu di sản kiến trúc và khảo cổ của Việt Nam tại Pháp, và ngược lại.
• Các chương trình “Giải mã Hoàng Thành” (night tour) mang đến trải nghiệm khám phá di tích về đêm đầy cảm xúc.

Khi đến đây, bạn sẽ được hòa mình vào không gian văn hóa sống động giữa lòng di tích nghìn năm. Từ việc chiêm ngưỡng hiện vật quý hiếm, thưởng thức nghệ thuật truyền thống đến tận hưởng hương vị món ngon Việt, mỗi trải nghiệm đều góp phần làm sống dậy giá trị của Hoàng thành không chỉ trong lịch sử mà cả trong đời sống đương đại.

Tham quan triển lãm tại di tích Cửa Bắc (Nguồn: Internet).

3. Một số hoạt động nên trải nghiệm khi đến di tích Cửa Bắc

3.1. Chụp ảnh, check-in tại cổng thành

Những khung tường cũ kỹ, cổng vòm rêu phong của Cửa Bắc kết hợp ánh sáng chiều tạo nên bức ảnh vintage đậm chất hoài cổ. Rất nhiều bộ ảnh cưới, thời trang hoặc ảnh “Hà Nội xưa” được thực hiện tại đây. Với vẻ đẹp cổ kính, độc đáo, Cửa Bắc là một phông nền hoàn hảo cho những bức ảnh mang đậm phong cách vintage, hoài cổ. Bạn có thể thỏa sức sáng tạo, tạo dáng để có những bức ảnh ấn tượng và độc đáo nhất. Đừng quên chia sẻ những bức ảnh này lên mạng xã hội để khoe với bạn bè và người thân.

Chụp ảnh, check in cổng thành (Nguồn: Internet).

3.2. Tham quan nhà trưng bày lịch sử

Nhà trưng bày lịch sử nằm ngay trong khuôn viên của Cửa Bắc, là nơi trưng bày những hiện vật, hình ảnh và tư liệu liên quan đến lịch sử hình thành và phát triển của Cửa Bắc. Tại đây, du khách có thể tìm hiểu về những sự kiện lịch sử quan trọng đã diễn ra tại Cửa Bắc, cũng như những câu chuyện về những người lính, người dân đã chiến đấu và hy sinh để bảo vệ thành Hà Nội.

Việc tham quan nhà trưng bày lịch sử sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về giá trị lịch sử và văn hóa của Cửa Bắc, cũng như thêm yêu mến và tự hào về di tích này. Nhà trưng bày mở cửa hàng ngày, miễn phí vé vào cửa, là một điểm đến không thể bỏ qua khi đến Cửa Bắc.

Tham quan nhà trưng bày lịch sử (Nguồn: Internet).

3.3. Tản bộ ven đường Phan Đình Phùng – con phố lãng mạn nhất Hà Nội

Sau khi tham quan Cửa Bắc, bạn có thể tản bộ ven đường Phan Đình Phùng để cảm nhận không khí yên bình, lãng mạn của con phố này. Hai bên đường là hàng cây cổ thụ xanh mát, tạo nên một không gian xanh mát, trong lành. Bạn có thể dừng chân tại một quán cà phê ven đường để thưởng thức một tách cà phê nóng và ngắm nhìn dòng người qua lại. Hoặc bạn có thể ghé thăm những cửa hàng lưu niệm để mua những món quà đặc biệt về làm kỷ niệm.

Tản bộ ven đường Phan Đình Phùng (Nguồn: Internet).

3.4. Kết hợp tham quan thêm 1 số địa điểm khác lân cận

Xung quanh Cửa Bắc có rất nhiều địa điểm tham quan hấp dẫn, mang đậm dấu ấn lịch sử và văn hóa của Hà Nội. Việc kết hợp tham quan các địa điểm này sẽ giúp bạn có một chuyến đi trọn vẹn và ý nghĩa hơn:

• Hoàng thành Thăng Long: Di sản văn hóa thế giới được UNESCO công nhận, nơi lưu giữ dấu tích của kinh đô Thăng Long suốt hơn một nghìn năm lịch sử.
• Nhà thờ Cửa Bắc: Một trong những nhà thờ Công giáo lâu đời và đẹp nhất Hà Nội, nổi bật với kiến trúc Đông Dương kết hợp nét Á – Âu hài hòa.
• Lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh: Nơi an nghỉ của Chủ tịch Hồ Chí Minh, thu hút hàng triệu lượt khách viếng thăm mỗi năm.
• Quảng trường Ba Đình: nơi ghi dấu sự kiện Bác Hồ đọc Tuyên ngôn Độc lập vào ngày 2 tháng 9 năm 1945.
• Chùa Một Cột: Ngôi chùa có kiến trúc độc đáo hình hoa sen nở trên mặt nước, là biểu tượng văn hóa tâm linh đặc trưng của Hà Nội.
• Bảo tàng Lịch sử Quân sự Việt Nam: Nơi trưng bày hàng nghìn hiện   vật, vũ khí và hình ảnh ghi dấu những giai đoạn chiến đấu hào hùng của dân tộc Việt Nam.

4. Lưu ý khi ghé thăm di tích Cửa Bắc

Để chuyến tham quan di tích Cửa Bắc diễn ra trọn vẹn, an toàn, bạn nên lưu ý một vài điều quan trọng sau:

• Nên lựa chọn trang phục lịch sự, gọn gàng và kín đáo, đặc biệt nếu có ý định lên vọng lâu
• Giữ gìn trật tự, không nói to hay cười đùa quá mức, tránh xả rác để bảo vệ môi trường cảnh quan di tích
• Không được sử dụng flycam hoặc các thiết bị bay trong khuôn viên để đảm bảo an toàn và giữ sự trang nghiêm cho khu vực di sản
• Nên dành khoảng từ 1 đến 3 giờ nếu muốn khám phá kỹ lưỡng Cửa Bắc cũng như các điểm liền kề trong khu Hoàng thành Thăng Long
• Nếu muốn hiểu sâu về lịch sử và kiến trúc, bạn có thể đăng ký sử dụng dịch vụ hướng dẫn viên tại cổng vào

Đi di tích Cửa Bắc vào buổi tối cũng là trải nghiệm lý tưởng cho bạn (Nguồn: Internet).

Di tích Cửa Bắc không chỉ là cổng thành cuối cùng còn sót lại của kinh thành Thăng Long, mà còn là chứng nhân lặng lẽ của một thời kỳ lịch sử bi hùng, nhắc nhở thế hệ hôm nay trân trọng quá khứ và gìn giữ di sản cha ông để lại. Nếu có dịp đến Hà Nội, bạn nhất định nên ghé thăm Cửa Bắc để cảm nhận vẻ đẹp cổ kính và giá trị lịch sử vẫn còn nguyên vẹn nơi đây.