Chùa Bà Đanh: Vẻ đẹp cổ kính và Câu chuyện về sự “vắng vẻ”

Chùa Bà Đanh - ngôi chùa nổi tiếng với vẻ đẹp cổ kính và câu nói dân gian “vắng như chùa Bà Đanh” tọa lạc bên dòng sông Đáy hiền hòa. Nơi đây không chỉ là chốn linh thiêng, mang đậm kiến trúc truyền thống mà còn gắn liền với nhiều truyền thuyết dân gian độc đáo. Bài viết này sẽ đưa bạn khám phá vẻ đẹp nên thơ, giá trị văn hóa - tâm linh của chùa, cũng như giải mã lý do vì sao nơi đây lại trở thành biểu tượng cho sự vắng vẻ.

1. Địa chỉ của chùa Bà Đanh

Chùa Bà Đanh (còn gọi là Bảo Sơn Tự), tọa lạc tại thôn Đanh, xã Ngọc Sơn, huyện Kim Bảng, tỉnh Hà Nam. Nằm bên dòng sông Đáy thơ mộng và tựa lưng vào núi Ngọc, chùa sở hữu khung cảnh sơn thủy hữu tình, tạo nên không gian thanh tịnh, biệt lập.

Với vị trí cách Hà Nội khoảng 60km, du khách có thể dễ dàng di chuyển đến chùa bằng xe máy, ô tô hoặc xe khách. Chùa Bà Đanh không chỉ là điểm đến tâm linh linh thiêng mà còn là nơi lý tưởng để tìm về sự bình yên giữa thiên nhiên hoang sơ.

• Giờ mở cửa: 06:00 (GMT+7) đến 18:00 (GMT+7) hàng ngày.
• Giá vé tham quan: 30.000 VND/người lớn, trẻ em dưới 6 tuổi được miễn phí.

Chùa Bà Đanh tọa lạc tại thôn Đanh, xã Ngọc Sơn, huyện Kim Bảng, tỉnh Hà Nam, cách Hà Nội khoảng 60km. (Nguồn: Internet)

2. Tại sao có lời đồn “Vắng như chùa Bà Đanh”?

Câu nói “vắng như chùa Bà Đanh” bắt nguồn từ vị trí biệt lập của chùa: 3 mặt giáp rừng, lưng tựa núi, trước mặt là sông Đáy nên muốn đến chùa chỉ có thể đi thuyền. Xưa kia, đường khó đi, rừng nhiều thú dữ, lại thêm sự linh thiêng khiến người dân e dè nên khá ít người đến chùa. Tuy nhiên ngày nay, nhờ hạ tầng phát triển và danh tiếng lan rộng, chùa Bà Đanh đã trở thành điểm đến thu hút đông đảo du khách thập phương.

Lời đồn “vắng như chùa Bà Đanh” bắt nguồn từ vị trí biệt lập của chùa (Nguồn: Internet)

3. Chùa Bà Đanh thờ ai?

Chùa Bà Đanh thờ Tứ Pháp - một tín ngưỡng dân gian lâu đời phổ biến ở vùng Bắc Bộ Việt Nam. Tứ Pháp gồm 4 vị Phật là Pháp Vân (Thần Mây), Pháp Vũ (Thần Mưa), Pháp Lôi (Thần Sấm) và Pháp Điện (Thần Chớp), vốn có nguồn gốc từ các nữ thần tự nhiên. Những vị thần này được người xưa tôn thờ với mong ước mang lại mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu.

Ngoài ra, trong chùa còn có hệ thống tượng thờ phong phú như Phật A Di Đà, Quan Âm Bồ Tát, Ngọc Hoàng Thượng Đế, Nam Tào - Bắc Đẩu, Thái Thượng Lão Quân, v.v. Đặc biệt nhất là pho tượng Bà Chúa Đanh - nhân vật gắn liền với truyền thuyết bản địa.

Tên gọi “chùa Bà Đanh” cũng bắt nguồn từ truyền thuyết này. Tương truyền, Bà Chúa Đanh là nữ thần trông coi núi Ngọc, mang đến mưa thuận gió hòa, bảo vệ dân làng và ban phúc lành. Người dân tôn bà là Đức Bà làng Đanh - gọi tắt là chùa Bà Đanh để tưởng nhớ công ơn và bày tỏ lòng thành kính.

Tương truyền, Bà Chúa Đanh nữ thần trông coi núi Ngọc, bảo vệ và ban phúc lành cho dân làng (Nguồn: Internet)

4. Khám phá kiến trúc cổ kính của chùa Bà Đanh

Chùa Bà Đanh là một trong những ngôi chùa cổ kính và đẹp nhất tại Hà Nam, với diện tích khoảng 10ha và gần 40 gian nhà lớn nhỏ. Nằm bên dòng sông Đáy thơ mộng, chùa mang đậm nét kiến trúc truyền thống Bắc Bộ, tạo nên không gian thanh tịnh, linh thiêng và đầy cuốn hút.

4.1. Cổng tam quan

Cổng tam quan của chùa Bà Đanh được xây dựng theo lối kiến trúc cổ truyền, với 3 gian 2 tầng, trên là gác chuông, dưới là hệ thống cửa gỗ được khắc hoa văn tinh xảo. Xung quanh cổng là khu vườn hoa với các loài cây như hoa nhài, mẫu đơn và cây cau, tạo nên không gian xanh mát, thanh tịnh. Hai dãy hành lang trước Bái đường được làm từ gỗ lim, lợp ngói lam, với bờ tường bao quanh, mang đến vẻ đẹp cổ kính và trang nghiêm.

Xung quanh cổng là các loại cây xanh tạo nên không gian thanh mát, an yên (Nguồn: Internet)

4.2. Bái đường

Bái đường của chùa gồm 5 gian liền kề, đầu hồi bít đốc và lợp ngói lam. Trước Trung đường có màn che và chấn song được làm từ con tiện gỗ chắc chắn. Các cột trụ và bờ tường được dựng vuông góc, chắc chắn, trên mỗi cột đều đắp nổi hình tứ linh: long, ly, quy, phượng theo thế đối xứng, hài hòa. Đặc biệt, hệ thống tượng đắp nổi “tứ long chầu mặt nguyệt” trên nóc nhà Bái đường được chạm trổ tinh xảo theo văn hóa nhà Nguyễn, với hình ảnh bốn con rồng uốn lượn, mắt, râu, vuốt, vây đều rất sinh động, uyển chuyển.

Bái đường của chùa Bà Đanh được thiết kế theo lối kiến trúc cổ kính, đậm nét truyền thống. (Nguồn: Internet)

Hệ thống tượng “Tứ Long chầu Nguyệt” trên nóc bái đường được chạm trổ tinh xảo. (Nguồn: Internet)

4.3. Thượng điện và chánh điện

Thượng điện của chùa được xây dựng theo lối kiến trúc cổ, với 3 gian chính, hoàn toàn bằng gỗ lim - một loại gỗ quý, bền chắc, có khả năng chống mối mọt và chịu lực tốt. Chánh điện là nơi đặt tượng Bà Chúa Đanh ngồi trên cao ở trung tâm, với gương mặt phúc hậu, hiền từ. Bức tượng là biểu tượng của văn hóa điêu khắc đồng bằng Bắc Bộ, thể hiện sự tôn kính và lòng thành của người dân đối với vị nữ thần bảo hộ làng Đanh.

Thượng điện của chùa được xây dựng theo lối kiến trúc cổ, với 3 gian chính, hoàn toàn bằng gỗ lim. (Nguồn: Internet)

5. Những hoạt động nên trải nghiệm khi ghé thăm Chùa Bà Đanh

Chùa Bà Đanh không chỉ nổi tiếng bởi vẻ đẹp cổ kính và truyền thuyết “vắng vẻ” đặc biệt, mà còn mang đến cho du khách nhiều trải nghiệm văn hóa – tâm linh sâu sắc, khó quên.

• Hành hương và chiêm bái: Du khách đến chùa thường thắp hương, dâng lễ để cầu mong sức khỏe, bình an, may mắn trong cuộc sống. Tượng Bà Chúa Đanh linh thiêng được nhiều người dân trong vùng và du khách phương xa kính ngưỡng.
• Tìm hiểu lịch sử - văn hóa và kiến trúc: Với bề dày hơn 300 năm, chùa là một kho tư liệu sống về kiến trúc Phật giáo truyền thống vùng Bắc Bộ. Những bức phù điêu tứ linh, ngói lam cổ, cột gỗ lim, v.v. đều phản ánh nghệ thuật và tín ngưỡng dân gian đặc trưng của vùng.
• Tận hưởng không gian thanh tịnh: Bao quanh bởi rừng và sông Đáy, chùa Bà Đanh tách biệt khỏi tiếng ồn đô thị, mang đến một không gian tĩnh lặng, lý tưởng để thư giãn tâm hồn và tìm lại sự cân bằng nội tâm.
• Chụp ảnh check-in: Với cảnh quan hữu tình, kiến trúc cổ kính và màu sắc truyền thống, mỗi góc nhỏ của chùa đều là một khung hình đẹp để lưu lại kỷ niệm hay chia sẻ trên mạng xã hội.
• Tham gia lễ hội (nếu đúng dịp): Lễ hội chùa Bà Đanh thường diễn ra vào tháng 02 Âm lịch, với nhiều hoạt động văn hóa như rước kiệu, dâng hương, hát chèo, múa lân, là cơ hội tuyệt vời để du khách khám phá bản sắc văn hóa địa phương.
• Trải nghiệm đi thuyền trên sông Đáy: Nếu đến vào mùa nước thuận và có dịch vụ hoạt động, bạn có thể đi thuyền từ bến sông qua chùa để trải nghiệm hành trình vừa thơ mộng vừa mang đậm dấu ấn xưa cũ, như sống lại thời kỳ mà chùa Bà Đanh còn biệt lập giữa thiên nhiên hoang sơ.

Lễ hội chùa Bà Đanh là cơ hội tuyệt vời để du khách khám phá bản sắc văn hóa địa phương. (Nguồn: Internet)

6. Kinh nghiệm tham quan, vãn cảnh chùa Bà Đanh

Để chuyến hành hương đến chùa Bà Đanh thêm trọn vẹn, bạn cần lưu ý về thời điểm tham quan, phương tiện di chuyển cũng như các điểm du lịch lân cận. Dưới đây là những kinh nghiệm hữu ích dành cho bạn.

6.1. Thời điểm nên đi chùa Bà Đanh

Thời điểm lý tưởng để vãn cảnh chùa là vào mùa xuân, khi cây cối xanh tươi và thời tiết dễ chịu. Lễ hội chùa Bà Đanh diễn ra vào tháng 02 âm lịch, có các nghi thức truyền thống như rước kiệu, tế lễ, dâng hương, hát chèo, múa rối nước. Ngoài ra, rằm tháng 04 (Lễ Phật Đản) cũng là dịp thu hút đông đảo Phật tử và du khách thập phương.

Lễ Phật Đản là dịp thu hút đông đảo Phật tử và du khách thập phương đến chùa Bà Đanh. (Nguồn: Internet)

6.2. Phương tiện di chuyển đến chùa Bà Đanh

Chùa nằm cách Hà Nội khoảng 70km, rất thuận tiện để đi trong ngày. Du khách có thể di chuyển bằng xe máy, ô tô cá nhân hoặc xe khách đến Phủ Lý - Hà Nam, sau đó đi theo QL21 đến cầu treo Cấm Sơn, rẽ vào xã Ngọc Sơn để tới chùa.

Với du khách ở xa, có thể đặt vé máy bay Vietnam Airlines đến Hà Nội, sau đó tiếp tục hành trình về Hà Nam bằng đường bộ. Vietnam Airlines cung cấp nhiều chuyến bay nội địa và quốc tế tiện lợi, chất lượng 4 sao.

6.3. Lưu ý tác phong, trang phục

• Ăn mặc lịch sự, kín đáo khi vào khuôn viên chùa.
• Nên mang giày bệt hoặc dép quai hậu để dễ đi lại.
• Giữ gìn vệ sinh chung, không xả rác, không gây ồn ào.
• Tôn trọng nội quy và không gian tâm linh.
• Mang theo tiền lẻ để cúng dường công đức tuỳ tâm.

6.4. Tham quan thêm 1 số điểm khác gần chùa bà Đanh

Sau khi vãn cảnh chùa Bà Đanh, bạn có thể kết hợp ghé thăm những địa danh nổi bật gần đó để làm phong phú thêm trải nghiệm văn hóa - tâm linh tại vùng đất Hà Nam:

• Chùa Phật Quang: Cách chùa Bà Đanh khoảng 15km, mang vẻ thanh tịnh, nổi bật với bức tượng Phật lớn uy nghi giữa không gian núi rừng tĩnh lặng.
• Chùa Tam Chúc: Cách chùa Bà Đanh khoảng 5km, đây là quần thể tâm linh quy mô lớn, nổi bật với chánh điện nguy nga, hồ nước rộng và thế núi hùng vĩ bao quanh.
• Động Tam Giao: Là một hang động tự nhiên huyền ảo, nơi có nhiều nhũ đá mang hình thù độc đáo, gắn liền với truyền thuyết dân gian.
• Khu du lịch Ba Sao: Khu nghỉ dưỡng xanh mát giữa rừng núi, lý tưởng để thư giãn sau hành trình tham quan chùa. Nơi đây còn có dịch vụ tắm suối khoáng, phù hợp với du khách yêu thích nghỉ dưỡng sinh thái.
• Vườn Quốc gia Kim Bảng: Điểm đến hấp dẫn cho những ai yêu thiên nhiên, có thể trekking trong rừng, ngắm thảm thực vật phong phú và tận hưởng bầu không khí trong lành.

Một số địa danh nổi bật tại Hà Nam sẽ làm phong phú thêm trải nghiệm văn hóa – tâm linh cho du khách (Nguồn: Internet)

Chùa Bà Đanh không chỉ là một di tích cổ kính mang đậm giá trị văn hóa - tâm linh của vùng đất Hà Nam, mà còn gắn liền với câu chuyện “vắng vẻ” đầy thú vị nay đã trở thành quá khứ. Với kiến trúc truyền thống đẹp mắt, cảnh quan hữu tình bên dòng sông Đáy và những trải nghiệm đậm chất miền Bắc, chùa Bà Đanh chắc chắn là điểm đến lý tưởng cho những ai muốn tìm về sự bình yên và khám phá nét đẹp cổ xưa.

Để thuận tiện cho hành trình đến Hà Nam, bạn có thể lựa chọn các chặng bay đến Hà Nội cùng Vietnam Airlines - Hãng hàng không Quốc gia 4 sao với chất lượng dịch vụ uy tín và nhiều lựa chọn giờ bay linh hoạt. Đặt vé ngay hôm nay đến chùa Bà Đanh và bắt đầu hành trình khám phá đầy cảm hứng.