Chùa Xiêm Cán – Ngôi Chùa Khmer Cổ Tráng Lệ Bậc Nhất xứ Bạc Liêu

Chùa Xiêm Cán là điểm dừng chân không thể bỏ lỡ trong hành trình đến với vùng đất Bạc Liêu. Nằm nép mình giữa cánh đồng gió lộng và bầu trời trong xanh, ngôi chùa mang đậm kiến trúc Khmer này không chỉ là nơi hành hương linh thiêng mà còn là "bảo tàng sống" lưu giữ nét đẹp văn hóa truyền thống của người Khmer Nam Bộ. Hãy cùng Vietnam Airlines khám phá những điều đặc biệt của chùa Xiêm Cán qua bài viết này!

1. Tổng quan về chùa Xiêm Cán

1.1. Vị trí

Chùa Xiêm Cán tọa lạc tại ấp Biển Đông B, xã Vĩnh Trạch Đông, thành phố Bạc Liêu, cách trung tâm khoảng 10km về hướng Đông Nam, gần khu vực ven biển Bạc Liêu.

Con đường dẫn đến chùa mang đậm màu sắc miền Tây với những hàng dừa nghiêng bóng, rặng cây xanh rì và tiếng gió rì rào từ biển khơi. Sự kết hợp giữa cảnh quan thiên nhiên thanh bình và kiến trúc rực rỡ sắc màu khiến nơi đây trở thành điểm đến lý tưởng cho những ai yêu thích du lịch văn hóa – tâm linh.

Chùa Xiêm Cán - Một trong những ngôi chùa Khmer đẹp nhất miền Tây (Nguồn: Internet)

1.2. Lịch sử hình thành

Chùa Xiêm Cán được xây dựng vào cuối thế kỷ 19, khoảng năm 1887, bởi cộng đồng người Khmer sinh sống tại Bạc Liêu. Thuở sơ khai, chùa mang tên Komp Hisako, theo tiếng Khmer nghĩa là sự uyên bác, trí tuệ và sâu xa của Phật pháp.

Theo thời gian, những người gốc Triều Châu Trung Quốc sinh sống tại Bạc Liêu đã đổi tên chùa thành Xiêm Cán. Cái tên này trong tiếng Tiều có nghĩa là “Giáp nước", bắt nguồn bởi địa hình trước kia của nơi đây nằm cạnh bãi bồi ven biển nhưng do phù sa bồi đắp nên hiện chùa cách biển khoảng 5km.

Trải qua hơn 135 năm tồn tại và phát triển, chùa vẫn giữ được gần như nguyên vẹn những nét đặc trưng trong kiến trúc cũng như giá trị tinh thần mà người Khmer gửi gắm. Ngôi chùa đã chứng kiến biết bao biến động của thời gian, từ chiến tranh đến thời kỳ phát triển, và vẫn hiên ngang như một biểu tượng văn hóa sống động.

Năm 2022, Hiệp hội Du lịch Đồng Bằng Sông Cửu Long đã chứng nhận chùa Xiêm Cán thành Điểm du lịch tiêu biểu Đồng Bằng Sông Cửu Long.

Ngôi chùa có kiến trúc độc đáo, rất đặc trưng của người Khmer (Nguồn: Internet)

1.3. Ý nghĩa văn hóa và giá trị du lịch

Không chỉ là nơi sinh hoạt tín ngưỡng của đồng bào Khmer, chùa Xiêm Cán còn là trung tâm văn hóa, giáo dục và bảo tồn ngôn ngữ, chữ viết, nghệ thuật truyền thống như múa, nhạc ngũ âm, nghi lễ Phật giáo Nam tông. Mỗi dịp lễ lớn như lễ Chol Chnam Thmay (Tết Khmer), Ok Om Bok hay lễ Dâng y Kathina, chùa lại trở nên rộn ràng, rực rỡ với sắc màu văn hóa, thu hút đông đảo du khách trong và ngoài nước.

Từ góc nhìn du lịch, chùa Xiêm Cán không chỉ là nơi để du khách chiêm ngưỡng vẻ đẹp kiến trúc độc đáo với mái ngói cong vút, các họa tiết chạm khắc tinh xảo mà còn là cơ hội để trải nghiệm không gian tâm linh thanh tịnh, tìm hiểu phong tục, tập quán của người Khmer.

2. Hướng dẫn di chuyển đến chùa

Khoảng cách từ Thành phố Hồ Chí Minh đến Bạc Liêu dài 290km với thời gian di chuyển khoảng 6 - 7 giờ. Bạn có thể lựa chọn các phương tiện sau để đến chùa:

• Xe khách: Đón xe từ bến xe miền Tây đi Bạc Liêu với giá vé dao động từ 180.000 – 220.000 VND/lượt.
• Xe máy/xe ô tô: Cung đường Sài Gòn – Bạc Liêu là một trải nghiệm thú vị với cảnh đồng quê xanh mướt, kênh rạch chằng chịt. Bạn có thể đi theo Quốc lộ 1A, qua các tỉnh Long An – Tiền Giang – Vĩnh Long – Cần Thơ – Hậu Giang – Sóc Trăng, và đến Bạc Liêu.

Sau khi đến thành phố Bạc Liêu, bạn có thể tiếp tục thuê xe máy hoặc taxi để đi đến chùa Xiêm Cán với hành trình dài khoảng 10km.

Chùa Xiêm Cán sở hữu kiến trúc đậm chất Khmer Nam Bộ – vừa rực rỡ, cầu kỳ, vừa mang nhiều ý nghĩa tâm linh sâu sắc (Nguồn: Internet)

3. Kiến trúc độc đáo của chùa Xiêm Cán

3.1. Cổng tam quan

Ngay từ cái nhìn đầu tiên, cổng tam quan của chùa Xiêm Cán đã khiến người ta choáng ngợp bởi vẻ lộng lẫy và cầu kỳ. Không giống những ngôi chùa Việt truyền thống, cổng chùa Xiêm Cán mang đậm dấu ấn Khmer với ba lối vào biểu tượng cho Tam Bảo: Phật – Pháp – Tăng.

Cổng được trang trí bằng nhiều hoa văn chạm khắc tinh xảo: hình rồng uốn lượn, tượng thần rắn Naga – một biểu tượng linh thiêng trong tín ngưỡng Khmer, cùng những họa tiết hoa lá cách điệu đầy màu sắc. Mái cổng nhọn vút, xếp tầng theo hình chóp – đặc trưng dễ nhận ra trong kiến trúc Phật giáo Nam Tông.

Bước qua cánh cổng ấy, bạn như được đưa vào một thế giới tâm linh tĩnh lặng và huyền bí (Nguồn: Internet)

3.2. Chánh điện

Chánh điện là công trình trung tâm và cũng là nơi linh thiêng nhất của chùa. Kiến trúc chánh điện tại Xiêm Cán nổi bật với mái ngói đỏ rực, cấu trúc nhiều tầng mái cong, vươn cao và uy nghi, tượng trưng cho sự thăng hoa về tâm linh.

Bên ngoài chánh điện là những cột trụ cao lớn được chạm khắc hình rồng và các vị thần Khmer. Mỗi bức phù điêu, mỗi bức tượng đều mang một câu chuyện trong Phật giáo. Bên trong là tượng Phật Thích Ca tọa thiền trên đài sen, được thờ trang nghiêm giữa không gian thanh tịnh, xung quanh là các bức bích họa mô tả cuộc đời đức Phật từ lúc sinh ra cho đến khi nhập Niết bàn.

Kiến trúc chánh điện có sử dụng màu sắc rực rỡ nhưng hài hòa, tinh xảo nhưng không rối mắt, vừa mang vẻ cổ kính vừa tràn đầy sức sống (Nguồn: Internet)

3.3. Phân khu Sala

Bên cạnh chánh điện là khu Sala – nhà hội sinh hoạt truyền thống đặc trưng trong các ngôi chùa Khmer. Đây là nơi tăng ni, Phật tử tụ họp để giảng dạy Phật pháp, tổ chức lễ hội, hoặc làm nơi nghỉ chân cho khách hành hương.

Công trình này thường được xây dựng trên nền cao, có cầu thang dẫn lên và được trang trí công phu không kém chánh điện. Bên trong Sala là không gian rộng rãi, thoáng đãng với sàn gỗ hoặc gạch đỏ, mái che mát mẻ – lý tưởng cho những buổi giảng đạo hay tổ chức nghi lễ tập thể.

Khu vực Sala phục vụ cho việc dạy học cũng như là điểm dừng chân thư giãn của du khách (Nguồn: Internet)

4. Các lễ hội đặc sắc tại chùa Xiêm Cán

Chùa Xiêm Cán không chỉ là một công trình kiến trúc tâm linh đặc sắc mà còn là nơi diễn ra nhiều lễ hội truyền thống quan trọng của người Khmer, phản ánh rõ nét đời sống văn hóa – tín ngưỡng của cộng đồng nơi đây.

Trong số đó, lễ dâng y Kathina là dịp lễ lớn được tổ chức vào khoảng tháng 10 – 11 hằng năm, sau mùa an cư kiết hạ. Đây là lúc Phật tử dâng y ca sa và các vật phẩm cần thiết lên chư Tăng để bày tỏ lòng biết ơn và hộ trì Tam Bảo. Không khí lễ hội rộn ràng với nghi lễ rước y, nhạc ngũ âm và các hoạt động cộng đồng giàu tính nhân văn.

Bên cạnh đó, lễ Sen Đôlta – diễn ra vào khoảng cuối tháng 8 âm lịch là lễ Vu lan của người Khmer, nhằm tưởng nhớ tổ tiên, cầu siêu cho người đã khuất và thể hiện lòng hiếu kính. Vào dịp này, người dân đến chùa tụng kinh, cúng dường và sum họp gia đình trong bầu không khí trang nghiêm nhưng ấm cúng.

Người dân Khmer và du khách đến tham dự lễ hội tại chùa Xiêm Cán (Nguồn: Internet)

Đặc biệt, vào giữa tháng 4 dương lịch, chùa Xiêm Cán trở nên rực rỡ hơn bao giờ hết với lễ Chol Chnam Thmay – Tết cổ truyền của người Khmer. Đây là lễ hội mừng năm mới với nhiều nghi thức đặc sắc như tắm tượng Phật, cầu an, chơi trò dân gian, múa lâm thôn và té nước. Tất cả tạo nên một không gian lễ hội sống động, đầy màu sắc và đậm chất văn hóa.

Tham dự lễ hội người Khmer là dịp để du khách trải nghiệm văn hóa dân tộc độc đáo và gắn bó hơn với con người miền Tây hiền hòa, mến khách (Nguồn: Internet)

5. 3+ Điểm tham quan gần chùa

Sau khi chiêm bái và khám phá kiến trúc độc đáo của chùa Xiêm Cán, bạn có thể kết hợp tham quan thêm một số địa điểm nổi bật gần đó để chuyến đi thêm trọn vẹn và đáng nhớ:

• Cánh đồng điện gió: Nơi đây nổi bật với hàng chục trụ turbine khổng lồ hướng ra biển. Khung cảnh nên thơ, rất lý tưởng để chụp ảnh và ngắm hoàng hôn.
• Nhà công tử Bạc Liêu: Đây là dinh thự xa hoa theo kiến trúc Pháp cổ điển, gắn liền với giai thoại về công tử Trần Trinh Huy.
• Mẹ quan âm Nam Hải: Khu du lịch tâm linh nổi tiếng với tượng Quan Âm cao 11 mét hướng mặt ra biển. Nơi đây thu hút đông đảo khách hành hương đến cầu an, cầu lộc và tận hưởng không khí trong lành ven biển.

Chùa Xiêm Cán không chỉ là một công trình kiến trúc Phật giáo Khmer độc đáo, mà còn là nơi lưu giữ những giá trị văn hóa, tâm linh sâu sắc của cộng đồng người Khmer tại miền Tây Nam Bộ. Nếu có dịp về Bạc Liêu, đừng bỏ lỡ cơ hội ghé thăm chùa Xiêm Cán – nơi bạn không chỉ được thả hồn vào khung cảnh thanh tịnh, mà còn cảm nhận được nhịp đập văn hóa Khmer giữa lòng miền Tây thơ mộng.